W 22.10.2020 roku tysiące ludzi protestowało na polskich ulicach po wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który orzekł, że zaostrzenie prawa antyaborcyjnego jest zgodne z konstytucją. Na podstawie wydarzeń z 22.10 2020 roku i tego, jakie reakcje społeczne zostały przez nie wywołane, można dokonać analizy różnic pomiędzy przeciwnikami, a orędownikami wyroku. To również pole do dyskusji na temat tego, jaką formę przybrała dobrze widoczna w reakcjach społecznych dychotomia swój-obcy, która od dawna rozpatrywana przez wielu teoretyków nie straciła na aktualności, a jedynie dostosowała się do współczesnych warunków i potrzeb.

Przedstawienie referatu to próba pokazania, w jaki sposób osoby demonstrujące, podkreślały opozycję swój-obcy narracją i hasłami wykorzystywanymi podczas protestów. Podłoże teoretyczne referatu stanowią klasyczne teorie socjologiczne, opisywane przez takich badaczy jak: Georg Simmel, Robera Ezra Park, Florian Znaniecki, William Graham Summer, Gustav Keller.

G. Simmel podkreśla, że siła grup tkwi w posiadaniu wspólnego celu i wspólnego wroga. W tym przypadku oba te czynniki były spoiwem dla protestujących, którzy zjednoczyli się we wspólnocie interesów. Opozycję swój-obcy podkreślano posługując się także hasłami tożsamymi z doświadczeniami kulturowymi młodego pokolenia. Obserwacja zróżnicowanej wrażliwości językowej pokazuje, że nawet w obrębie osób walczących o wspólną sprawę pojawia się element „obcości”, który także zostałby przeanalizowany podczas wystąpienia.

Ważne jest także to, że wiele osób sprzeciwiających się wyrokowi żyło jednocześnie w grupie protestującej i społeczności mu przychylnej. Robert Ezra Park określał taki stan jako „kulturową hybrydę”. Funkcjonowanie w kulturowych hybrydach jest bardzo aktualne w odniesieniu do społeczeństwa polskiego i postępującej w nim polaryzacji.

Patrząc na reakcje społeczne po wyroku Trybunału Konstytucyjnego można stwierdzić, że w ciągu kilku dni nastąpiła ogromna mobilizacja dużej części mieszkańców kraju, a uderzenie w wartości wielu członków społeczeństwa doprowadziło do ich rzadko spotykanej aktywności. Protesty poskutkowały również zakwestionowaniem władzy, co miało swoje odzwierciedlenie w hasłach protestujących.

Istotną częścią tego, jak kształtowała opozycja swój-obcy się na poziomie językowym podczas protestów są przeprowadzone badania, w których brali udział uczestnicy wydarzeń po wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Badania własne zostały przeprowadzone metodą ilościową przy pomocy techniki ankiety w dniach 19-25 stycznia 2021 r., wzięły w nich udział 332 osoby, ich wyniki pokazują ocenę haseł oraz to, jakie transparenty mieli ze sobą respondenci podczas wydarzeń. Przeprowadzone badania miały posłużyć do analizy narracji używanej przez protestujących i określeniu, w jaki sposób wpływała ona na podkreślanie opozycji swój-obcy pomiędzy zwolennikami, a przeciwnikami wyroku. Materiał dał odpowiedź na wiele pytań badawczych odnoszących się do tematu referatu.

Zgromadzony materiał mający uzasadnienie w literaturze przedmiotu to materiał na referat poruszający aktualne i ważne problemy społeczne, które w przyszłości będą ponownie dyskutowane i istotne dla dużej części ludzi.

T. Besta, K. Jaśko, J. Grzymała-Moszczyńska, P. Górska, Walcz, protestuj, zmieniaj świat. Psychologia aktywizmu, Smak Słowa, Sopot, 2019 r.
A. Giddens, Socjologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2021 r.
K. Growiec, Kapitał społeczny: geneza i społeczne konsekwencje, Wydawnictwo SWPS Academica, Warszawa, 2011r.
M. Kita, Estetyzowanie wulgaryzmów, W: Stylistyka, nr 25, 349-369, 2020r.
K. Ożóg, Uwagi o języku młodzieży – między kodem ograniczonym a kodem rozwiniętym, W: Słowo, studia językoznawcze, nr 8/2017r.
G. Simmel, Socjologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2005r.
F. Znaniecki, Współczesne narody, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1990r.