Twórczość młodzieży zrzeszonej w Kole Młodych Twórców, pracującym przy płockim liceum ogólnokształcącym, stanowi nieprzebadany zapis preferowanych norm obyczajowych, a wreszcie konwencji i wypowiedzi literackich, egzemplifikujących aktywną pracę na formach symbolicznych utrwalonych w społeczności. Koło systematycznie publikuje w piśmie szkolnym ,,Zeszyty Jagiellońskie”, którego redaktorzy postrzegają swoją działalność jako budowę ,,wspólnoty oporu” przeciwstawiającej się moralnemu upadkowi nowoczesnego świata poprzez socjalizację młodzieży do norm narodowych. Baza źródłowa obejmie numery opublikowane w internecie od 2008 roku do 2021.
W analizie dyskursu ,,Zeszytów Jagiellońskich” skupię się po pierwsze, na normatywności ustanowionej przez redaktorów i mentorów pisma, po drugie – na sposobach, w których normy internalizowane są w ramach schematów narracyjnych przez uczniów. W tym celu będę operować na dwóch poziomach analizy w ramach dwóch korespondujących ze sobą podejść: (1) genealogicznym (w sensie foucaultowskim), gdzie dyskurs narodowy osadzony jest w kontekście praktyk i procedur, które go konstruują i umożliwiają jego artykulację (2) prób wyodrębnienia schematów narracyjnych na podstawie twórczości literackiej i eseistycznej na łamach gazetki. Podejścia te zostały przeze mnie połączone w ramach hipotezy, że praktyki i procedury zmobilizowane przez koordynatorów ,,Zeszytów” w ramach – jak określają redaktorzy – ,,wspólnoty oporu”, wiążącej kulturę narodową z formacją moralną, skonstruowały normatywny punkt odniesienia dla schematów narracyjnych w tekstach uczniów. Dodatkowo, w odpowiedzi na materiał empiryczny oraz hipotezę o intensyfikacji wstydu pod naporem późnej nowoczesności w wyniku wzrastającej samokontroli i współzależności jednostek, postanowiłam odtworzyć mechanizm transmisji norm jako regulacji społecznej opartej na wstydzie. Schematy narracyjne w opowiadaniach uczniów, potraktowane jako kodyfikacja norm i sytuacji je przekraczających, mają zatem odsłonić sposoby, w których za pośrednictwem wstydu manifestuje się samokontrola jednostki i jej tożsamość społeczna.
Prezentacja będzie zatem integrować badanie narracji z socjologią emocji. Z jednej strony, działalność Koła Młodych Twórców wpisuje się w mechanizmy selekcji i nagradzania treści, które za Arlie Hochschild można potraktować jako tworzenie reguł odczuwania i wyrażania emocji w środowisku szkolnym, a za Thomasem Sheffem jako kulturową produkcję dumy i wstydu w oparciu o zewnętrzne uznanie, tzw. deference-emotion system; z drugiej strony są platformą twórczości para-publicystycznej, eseistycznej i literackiej młodzieży, która zakłada (i dowartościowuje) ekspresję własną i autorski charakter prac. Ta dwoista natura publikacji uczniowskich zawieszonych pomiędzy dyscyplinowaniem, a produkcją indywidualności (autentyczności) w przestrzeni quasi-artystycznej, pozwala żywić nadzieję na wypełnienie luki w refleksji o narodowym wymiarze polskiej kultury emocjonalnej, zgodnie z postulatem, aby w ramach perspektywy kulturowej emocje traktować jako zarówno osobiste przeżycie każdej jednostki, jak i przedmiot artykulacji oraz społecznej regulacji.