Globalne wydarzenia i procesy, które pojawiły się lub przybrały na sile w ostatnich latach, w wielkim stopniu wpływają na społeczne wyobrażenia potencjalnych scenariuszy przyszłości. Bezprecedensowe lub od dawna nieobecne zdarzenia, takie jak pandemia, gwałtowne skutki zmian klimatycznych, kryzysy migracyjne, zagrożenie wojnami, kryzys demokracji czy dynamiczny rozwój technologii sprzyjają snuciu opowieści o przyszłości, zarówno z perspektywy całych społeczeństw jak i poszczególnych ludzi.

Można założyć, że dla wielu osób, wyobrażenia takie ramowane są przez znane im wytwory kultury popularnej (filmy, seriale, gry video, memy, książki). Wpływ takich przekazów oraz główne punkty odniesienia mogą być jednak różne w zależności od wielu cech socjodemograficznych takich jak wiek, płeć, wykształcenie, religijność czy miejsce zamieszkania. Stąd też, interesującym problemem badawczym może być ustalenie jak współcześni mieszkańcy Polski wyobrażają sobie zagrożenia cywilizacyjne oraz ich skutki. Jak układają się one w opowieści i czym są inspirowane.

Na podobne pytania badawcze można próbować odpowiadać wykorzystując różne metody. Szczególnie interesujące może być jednak w tym przypadku angażowanie badanych do wspólnego snucia opowieści, które następnie podlegają jakościowej ewaluacji. Możliwości takie daje na przykład użycie gier narracyjnych (storytelling games) jako narzędzi badawczych.

Referat zwróci uwagę na potencjalne możliwości i ograniczenia korzystania z gier narracyjnych w badaniach społecznych, na przykładzie gry „The Quiet Year” autorstwa Avery Alder (według opisu na oficjalnej stronie – part roleplaying game, part cartographic poetry). Konstrukcja gry, poprzez mechanikę wspólnego opowiadania historii niewielkiej społeczności po bliżej niesprecyzowanej katastrofie (krachu cywilizacji) może służyć eksplorowaniu wyobrażeń przyszłości oraz tropieniu ich najważniejszych kulturowych inspiracji. Poza tym, gra może być również wykorzystana do badania takich kwestii jak dynamika małej grupy w procesach decyzyjnych, czy potoczne rozumienia złożoności struktury społecznej.

Referat zostanie oparty na pilotażowych badaniach przeprowadzonych z wykorzystaniem gry „The Quiet Year”. Zostanie w nim zwrócona uwaga na kwestie metodologiczne związane z tym narzędziem (m. in. doboru próby, facylitacji rozgrywek, technik ewaluacji), jak również zaprezentowane zostaną najważniejsze wnioski na temat wyobrażeń i opowieści dotyczących zagrożeń cywilizacyjnych oraz ich skutków, jakie pojawiły się w toku badań.