W świecie współczesnym, w czasach szybkich przemian cywilizacyjnych (globalizacja, migracje itp.) oraz wszechogarniającego pędu za pracą i karierą, pytania egzystencjalne jednostki stają się szczególnie ważne, a podjęcie tematu związanego z przemianami tożsamości człowieka współczesnego wobec przemian cywilizacyjnych XXI wieku jest wyzwaniem.
Niniejszy referat jest analizą zjawiska kształtowania (przemiany) tożsamości mniejszości ukraińskiej, zwłaszcza przedstawicieli młodej generacji, zamieszkującej w Polsce, jego podstawowych mechanizmów i uwarunkowań w kontekście przekazywanej tradycji, kultury, praktyk religijnych oraz dostępu do nauki języka kraju pochodzenia. Z drugiej zaś strony jest to próba poszukiwania strategii zachowania tożsamości narodowej jednostki, grupy etnicznej/ narodu wobec procesów asymilacyjnych w kontekście wielokulturowości.
Jednym z kluczowych elementów „wchodzenia” w grupę społeczną jest wymiar identyfikacyjny. W środowisku dwu- lub wielokulturowym jest to szczególnie skomplikowany proces, w którym mamy do czynienia z hybrydową tożsamością kształtująca się pod wpływem kilku kultur. Celem niniejszej analizy wstępnej jest dochodzenie, w jakim stopniu młodzi polscy Ukraińcy zachowali kontakt z krajem i interesują się wydarzeniami w Ukrainie, a w jakim pochłania ich życie w Polsce? Czy trzymają się razem, są solidarni, czy stanowią raczej luźną grupę, która się wydaje jednolita tylko na zewnątrz? Jakie czynniki wpływają na kształtowanie samoświadomości młodego człowieka w odpowiedzi na odwieczne pytanie „kim jestem”?
Wstępne badanie zostało przeprowadzone metodami jakościowymi, w których główną uwagę się skupia wokół doświadczeń respondenta i sensu, jaki mu nadaje. Nie chodzi tu tylko o analizę przyczynowo skutkową, ale o emocje i refleksje. Jest to badanie z perspektywy respondenta: jak on postrzega siebie w rzeczywistości społecznej, ale jaka jest ta rzeczywistość, to już mniej istotne. Opisuje się nie tyle sytuację społeczną, ale jak jest ona odbierana i interpretowana przez rozmówcę.