Koncepcja amoralnego familizmu (Banfield 1979) została po raz pierwszy zastosowana do opisu polskiego społeczeństwa lat 80. XX w. przez Jacka Tarkowskiego i Elżbietę Tarkowską (1990). Amoralny familizm to ostry podział na sferę publiczną i prywatną, dominacja sfery prywatnej i więzi nieformalnych, podział na swoich i obcych, dualizm etyczny, niezdolność do aktywności na rzecz szerszych zbiorowości, a także zawężenie czasu społecznego do orientacji prezentystycznej. Koncepcja ta powraca w ostatnich latach w diagnozach polskiego społeczeństwa post-transformacyjnego (Czapiński 2015, Rychard 2016, Leder 2020, Burdyka 2020). Autorka proponuje analizę amoralnego familizmu jako strategii adaptacyjnej stosowanej przez część polskiego społeczeństwa w warunkach kryzysowych na przykładzie kryzysu migracyjnego (2015/2016) oraz kryzysu pandemicznego. Amoralny familizm jest rozpatrywany jako strategia adaptacyjna osadzona w psychologii ewolucyjnej i w historycznym doświadczeniu niedoborów oraz zależności. Empirycznie, amoralny familizm jest mierzony w projekcie badawczym GLOBE 1991-2020 (kolektywizm rodzinny vs instytucjonalny). Poziom familizmu w Polsce jest znacząco wyższy niż w krajach wysoko rozwiniętych. Także w badaniach dotyczących postaw wobec uchodźców oraz obostrzeń pandemicznych w Polsce (CBOS) można odnaleźć wskaźniki amoralnego familizmu.