W socjologii religii przestrzeń internetową traktuje się głównie jako nowe miejsce odbywania praktyk religijnych lub uzyskania wiedzy religijnej. Rzadziej natomiast bada się ją jako rodzaj sfery publicznej, w której toczy się spór o sens i formy religii oraz praktyk religijnych, jak to w natężonej formie miało miejsce w czasie trwania pandemii SARS-CoV-2. W związku z tym rola nowych mediów w definiowaniu kierunku współczesnych przemian religijności pozostaje słabo rozpoznana. Przedmiotem mojego wystąpienia są sposoby obrazowania podziałów społecznych w obszarze religii i religijności w dyskursie internetowym. Materiały empiryczne dotyczą internetowego sporu o otwarte kościoły w Polsce i w Niemczech w okresie od października 2020 roku do września 2021 roku, a zastosowaną metodą badawczą jest tzw. analiza ramowania (framing analysis). Na podstawie kilkuset tekstów z popularnych polskich i niemieckich stron internetowych zrekonstruowano 12 polskich i 10 niemieckich ram medialnych. Odnotowano, iż w przypadku polskim większość z nich cechuje albo krytyka instytucji Kościoła rzymskokatolickiego, albo jej obrona ‒ co można wiązać z polaryzacją dyskursu o religii i religijności w Polsce. Natomiast w niemieckiej sferze publicznej istnieje szersza ziemia niczyja cechująca się ramami, które kierują uwagę odbiorców nie tylko na pogodzenie potrzeby stacjonarnego uczestnictwa w celebracjach liturgicznych z troską o zdrowie, lecz także na alternatywy cyfrowe w dystrybucji obrzędów religijnych i na rozumienie pandemii jako szansy na modernizację instytucji religijnych. Analiza porównawcza ponadto daje nadzieję nie tylko na rozpoznanie i porównanie dyskursywnego reprezentowania podziałów społecznych w obszarze religii i religijności, lecz także na rozwój strategii wprowadzania zmian w tej dziedzinie.
Kościół za wszelką cenę? – Analiza porównawcza nowo medialnych doniesień o postępowaniu Kościołów w związku z pandemią SARS-CoV-2 w Polsce i w Niemczech
Written by ptsadmin
Grupa tematyczna: G40
Oblicza religijności i duchowości w społeczeństwie konsumpcyjnym
Słowa kluczowe: nowe media, analiza ramowania, tematy religijne w mediach, pandemia SARS-CoV-2, analiza porównawcza
Wyłożony
Prelegent: Andy Christian Körber