W obliczu rosnącej fali populizmu coraz częściej pojawiają się porównania współczesnych rządów prawicowych do reżimów faszystowskich. Wzrost popularności populistycznej prawicy wywołał szereg reakcji, wykorzystujących nowe lub sprawdzone formy oporu politycznego. Jednym z takich przykładów jest ruch antyfaszystowski, który rośnie w siłę w wielu krajach, nie tylko w Polsce. Obserwowane ostatnimi czasy wychylenie sceny politycznej na prawo daje także impuls do radykalizacji polityki, i tej głównego nurty, i tej oddolnej. Aktorzy umiejscawiani na radykalnej flance (Haines 1984, 2013) łączą się i współpracują z flanką umiarkowaną, wpływają na siebie nawzajem i wprowadzają na ulice oraz do głównego nurtu polityki nowe idee i repertuary sporów (Gupta 2019). Trend ten można zaobserwować w Polsce, gdzie wybory w 2015 roku (prezydenckie i parlamentarne) doprowadziły do radykalizacji dyskursu głównego nurtu oraz w niektórych aspektach instytucjonalizacji ksenofobicznej retoryki. Wydarzenia te doprowadziły do wzmożonej dyskusji na temat zjawiska faszyzmu/rasizmu w strukturach ściśle związanych z państwem, tworząc zamknięte struktury możliwości politycznych i dyskursywnych (POS i DOS) dla aktywistów z umiarkowanej flanki (głównie organizacji pozarządowych), ale jednocześnie tworząc wyraźne otwarcie dla bardziej radykalnych działaczy. Nie bez znaczenia są także motywy, jakimi kierują się politycy, szukając, potwierdzając lub odrzucając kontakty z działaczami zależą od ich pozycji strukturalnej, a także przekonań ideologicznych, zwłaszcza w czasach wysokiej polaryzacji politycznej. W tym przypadku partie kartelowe – bardziej skoncentrowane na dążeniu do władzy i wygraniu wyborów – będą mniej zainteresowane angażowaniem się w działalność ruchów niż partie peryferyjne – dążące przede wszystkim do zmiany programu politycznego lub reprezentujące określone grupy wyborców w społeczeństwie obywatelskim (Katz i Mair 1995; Mair 2011).
Niniejszy referat skupia się na studium przypadku szeroko rozumianego ruchu antyfaszystowskiego w Polsce, który w ostatnim czasie musiał przemodelować swoje działania i taktyki, aby stawić czoła nowym wyzwaniom – w szczególności instytucjonalizacji retoryki ksenofobicznej i wzrostowi sektora skrajnie prawicowego – przechodząc znaczące zmiany. Referat koncentruje się na przedstawieniu wewnętrznej dynamiki radykalnej oraz umiarkowanej flanki w specyficznym kontekście ruchu antyfaszystowskiego w Polsce. W szczególności bada rolę zmian w strukturach możliwości politycznych dla ożywienia ruchu antyfaszystowskiego w Polsce, radykalizacji w niektórych jego sektorach oraz zmiany jego priorytetów i ukierunkowania.