Celem wystąpienia jest przedstawienie wyników badania and rozwojem nacjonalizmu na trybunach stadionów piłkarskich w Polsce. Nacjonalizm rozumiany jest tu jako dyskurs narodowy, tj. zbiór praktyk artykulacji kształtujących znaczenie „narodu”, poprzez łączenie go z różnymi konstruktami społecznymi jak terytorium, symbole, religia, historia i przede wszystkim z konkretną wspólnotą definiując kto należy do grupy, a kto nie. Badanie opiera się na analizie treści wszystkich opraw, transparentów oraz flag przedstawiających treści związane z narodem, które pojawiły się na stadionach Ekstraklasy (wcześniej I ligi) w latach 2002-2018. Dane te uzyskano na podstawie analizy kibicowskiego zina „To My Kibice”, który gromadzi regularne informacje na temat każdego meczu w najwyższej klasie rozgrywkowej z perspektywy grup kibiców. Jako ramę metodologiczną wykorzystano post-fundacyjną teorię dyskursu.

Wyniki badania wskazują, że naród pojawił się i kształtował w środowisku kibiców jako język oporu oraz pamięci o oporze. Początkowo, wiązany był głównie z symboliką pochodzącą z antysystemowej subkultury skinheads oraz pojedynczych ekspresji pamięci zbiorowej o lokalnych wydarzeniach historycznych. Następnie, dyskurs narodowy zaczął być wykorzystywany jako język oporu przeciwko liberalnym i lewicowym nurtom politycznym, identyfikującym się z lewicą zachodnim grupom kibiców oraz imigrantom z Bliskiego Wschodu. W tych sytuacjach kibice używali narodu jako symbolu oznaczającego własną wspólnotę, a antagonistów oraz związane z nimi wartości i cechy definiowali jako wrogów narodu, tworząc tym samym pewne wyobrażone ramy (ideologiczne, kulturowe, etniczne) wspólnoty narodowej. Treść dyskursu narodowego budowana była na „logice przypadkowości”, polegającej na (re)interpretacji i naśladowaniu zasad i treści utworzonych przez istniejące już w pamięci zbiorowej i w subkulturze kibiców praktyki artykulacji kształtujące znaczenie narodu. Chociaż dyskurs narodowy pojawił się i rozwijał na trybunach jako antysystemowy język oporu i pamięci o oporze, to w rezultacie opisanych powyżej procesów wytworzył w tym środowisku dosyć spójną i dystynktywną ideologię narodową widoczną dzisiaj na stadionach i ulicznych protestach.