Prezentowane analizy są pierwszym tak szerokim badaniem zróżnicowania poziomu praktyk religijnych w Polsce. Celem referatu jest opisanie i próba znalezienia uwarunkowań rozkładu przestrzennego poziomu praktyk religijnych w Polsce, mierzonego udziałem dominicantes (wskaźnik uczestnictwa we mszy św. zobowiązanych do tego katolików).
Postawiono hipotezy, że poziom praktyk religijnych zależy od (*) czynników historyczno-kulturowych wpływających na zasiedziałość (zakorzenienie) ludności i losy struktur Kościoła oraz od (*) współczesnych przemian modernizacyjnych i kulturowo-obyczajowych, w tym od stopnia urbanizacji.
Obliczono poziomy dominicantes w regionach i subregionach uwarunkowanych historycznie oraz w różnych typach gmin (klasyfikacja funkcjonalna P. Śleszyńskiego i T. Komornickiego, 2016 i jej modyfikacje). W analizach wykorzystano dane o poziomie uczestnictwa w mszy św. z trzylecia 2016-2018 (a więc okresu sprzed dwóch stanów nadzwyczajnych: pandemii i agresji Rosji na Ukrainę), obliczane corocznie w wybraną niedzielę października we wszystkich parafiach w Polsce i gromadzone przez Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego we współpracy z firmą GIS-Expert.
Wykazano, że uwarunkowania historyczne i współczesne zjawiska społeczno-kulturowe wpływają na poziom dominicantes. Poziom uczestnictwa we mszy św. jest wyraźnie wyższy na obszarach z zasiedziałą ludnością. W trzech (oprócz Ziem Zachodnich i Północnych) z czterech głównych regionów historycznych Polski zaobserwowano istotnie niższy poziom dominicantes w największych aglomeracjach.