Coraz częściej w literaturze i mediach masowych pojawiają się tezy o kryzysie zaufania do wiedzy naukowej i konieczności szerszej edukacji naukowej. Poszerzanie zasięgów i wpływów przez jawnie antynaukowe ruchy społeczne takie jak antypandemicy, antyszczepionkowcy, przeciwnicy nowych technologii (np. 5G), zwolennicy kreacjonizmu i teorii płaskiej ziemi, sprawia, że popularyzacja nauki oraz rozpowszechnianie wiedzy na temat procedur jej wytwarzania stają się szczególnie istotnym wyzwaniem dla badaczy różnych dyscyplin naukowych. Socjologia ma szansę odegrać na tym polu rolę łącznika między światem nauki oraz społeczeństwem, tworząc modele i metody efektywnego komunikowania wiedzy naukowej obywatelom.

W ostatnich latach popularny i promowany w Europie i na całym świecie staje się nurt obywatelskiej nauki, czyli włączania obywateli w procesy wytwarzania wiedzy. Ma to na celu po pierwsze, zdobycie wiedzy, która zwykle pozostaje poza zasięgiem badaczy akademickich (chociażby ze względów logistycznych lub ze względu na efekt ankietera), a po drugie pokazywanie obywatelom w jaki sposób wiedza naukowa jest wytwarzana. W założeniu ma to zwiększać świadomość społeczną i zaufanie do wiedzy naukowej. W Polsce pojęcie obywatelskiej nauki nie jest szczególnie popularne, chociaż pojawiają się badania z wykorzystaniem metod partycypacyjnych, które również są do pewnego stopnia inkluzywne w charakterze. Obywatelska nauka idzie jednak dalej, ponieważ w radykalnej wersji obywatele biorą udział we wszystkich elementach procesu badawczego poczynając od określenia tematu badania, przez udział w jego planowaniu, zbieraniu danych oraz ich interpretacji i przedstawieniu.

W ramach ramach działalności Pracowni Wielojęzyczności Konsorcjum Uniwersytetów Europejskich FORTHEM badacze z Polski, Hiszpanii i Finlandii opierając się na podobnych założeniach metodologicznych, czyli na radykalnej nauce obywatelskiej, przeprowadzi wraz ze swoimi studentami warsztaty badawcze w szkołach. Podczas wystąpienia przedstawione zostaną założenia i wnioski pochodzące głównie z polskiej części projektu. Studenci pod opieką pracowników naukowych Uniwerstytetu Opolskiego w ramach pilotażu projektu przeprowadzili z uczniami trzy małe projekty badawcze dotyczące wielojęzyczności. Obecnie w opolskich szkołach realizowana jest kolejna edycja warsztatów, w której uczniowie podejmują już szersze spektrum zagadnień m.in. dotyczących wolontariatu, zaangażowania politycznego młodzieży, wielokulturowości i tolerancji.

W założeniu model obywatelskiej nauki w szkołach, który ma być efektem pracy międzynarodowego zespołu badaczy i studentów, będzie mógł być wykorzystywany do edukacji naukowej również w ramach innych dyscyplin naukowych.