W ramach sympozjum uwagę kierujemy, z jednej strony, w stronę granic państwowych, które w czasie pandemii zostały na nowo „zauważone” – wprowadzenie tymczasowego ograniczenia swobody w ich przekraczaniu w szczególny sposób wpłynęło na codzienność mieszkańców obszarów transgranicznych; ukazało jednocześnie niewspółmierność zaawansowania procesów zachodzących na pograniczach (kształtowanie się wspólnot transgranicznych) i refleksyjności, a w konsekwencji decyzyjności, władz centralnych i dostarczyło argumentów na rzecz siły państwa narodowego jako „pana przestrzeni” (Faist). Doświadczanie przywracania granic stało się również udziałem tych, których życie toczy się „z dala” od granicy państwowej, ale dla których swoboda przekraczania, w różnych sytuacjach i z różnych względów, była wartością (zarówno odczuwaną, jak i realizowaną). Jednocześnie należy mieć na uwadze, że choć dla obywatelek i obywateli Unii Europejskiej granice stały się „na powrót” mniej przepuszczalne, to ich nieprzepuszczalność nie jest niczym nowym dla osób spoza UE. W ramach sympozjum stawiamy więc również pytanie, dla kogo przekraczanie granicy jest codziennym, czasami niezauważalnym doświadczeniem, a dla kogo jest przeszkodą, czasami nie do pokonania. Z drugiej strony, w zróżnicowanym etnicznie społeczeństwie, również w obrębie jednego państwa, powstają granice symboliczne – narzędzia, za pomocą których jednostki oraz grupy ustalają definicję rzeczywistości, generują poczucie podobieństwa i grupowej przynależności ale zarazem społeczne podziały (z uwagi na cechy społecznie istotne), determinując ekskluzję społeczną. Ważnym miejscem, w którym toczy się dyskusja nad tym jakie granice są istotne, jest sfera publiczna a instytucjonalizacja różnicy etnicznej jest ważnym argumentem w tej dyskusji.
(Nie)widzialne granice
Sympozjum
Numer: S07
Prowadzenie: Marcin Dębicki (UWr), Kamilla Dolińska (UWr)
Data i godzina: 15.09, 11:00
Miejsce: SGGW, BUD. 34, Aula III
Abstrakty wystąpień
-
Miasto mówi – o granicach i ich (nie)przekraczaniu na podstawie analizy szaty informacyjnej miast podzielonych (Cieszyna i Czeskiego Cieszyna oraz Frankfurtu nad Odrą i Słubic)
Prelegent: Natalia Niedźwiecka-Iwańczak , Julita Makaro
-
Doświadczenia inkluzji i ekskluzji społecznej wśród imigrantów w Krakowie
Prelegent: Konrad Pędziwiatr
-
Pogranicza/granice społeczne – synteza badań i próba rekonceptualizacji pojęcia
Prelegent: Aneta Piekut
-
Granice państwowe – o trwałości pewnego złudzenia
Prelegent: Dariusz Wojakowski
English
(In)visible borders
Within the symposium, we direct our attention to two types of borders. Firstly – to the state borders which became “visible” anew in the time of pandemic. Introduction of temporary constraints on the freedom of crossing the borders influenced the borderlanders’ everyday lives in a particular way; at the same time, it showed the incommensurability of the advancement of the processes taking place in the borderlands (the formation of cross-border communities) and of the reflexivity (and consequently the decision-making capacity) of the central authorities, and finally it provided arguments in favour of the power of the nation state as the “master of space” (Faist). The experience of reintroducing borders is also shared by those whose lives are “far” from a national border, but for whom the freedom to cross it, in various situations and for various reasons, was a value (both perceived and realized). At the same time, it should be borne in mind that although for citizens of the European Union the borders have again become less permeable, their impermeability is nothing new for non-EU citizens. In this symposium we also ask the question for whom crossing a border is an everyday, sometimes unnoticeable experience, and for whom it is an obstacle, sometimes insurmountable. Secondly, we would like to direct our attention to symbolic borders, which tend to be created in an ethnically diverse society, also within a single country: tools with which individuals and groups define reality, generate a sense of similarity and group belonging, but also social divisions (due to socially relevant characteristics), determining social exclusion. An important place where the discussion about what boundaries matter is the public sphere, and the institutionalization of ethnic difference is an important argument in this discussion.