Epoka cyfryzacji jest trzecią w dziejach ludzkości mediamorfozą – radykalną transformacją między językami werbalnymi i niewerbalnymi. Jest największym przełomem medialnym od czasów wynalezienia pisma. Społeczeństwo informacyjne cechuje się przejściem od systemu opartego na wytwarzaniu dóbr materialnych do systemu skoncentrowanego wokół informacji. Bazuje na rozwoju elektronicznych nośników informacji, przyspiesza komunikowanie, uniformizuje wzory kultury, wywołuje efekt demonstracji stylu życia i zmienia charakter układów społecznych, wpływa na identyfikację społeczną polegającą na kreowaniu tożsamości, multiplikacji i dowolności jej zmiany. Sieć zastępuje terytorium jako platformę nawiązywania i utrwalania zmodyfikowanych więzi społecznych.
W społeczeństwie zdominowanym przez konsumeryzm i postawy natychmiastowej gratyfikacji, następuje rozpad trwałych więzi społecznych, a ich tymczasowość, niepewność i ulotność zatraca ideę wspólnoty. Procesy te dokonują się poprzez zwiększanie zasięgu przestrzennego i rozproszenie, intensyfikację liczebności i częstotliwości prowadzące do spłycania, depersonalizacji i dehumanizacji komunikacji międzyludzkiej. Na ubożenie współzależności społecznych ma wpływ pośrednictwo mediów ulegających zmianom technologicznym. Ewolucja współzależności międzyludzkich odchodzi od społeczeństwa więzi społecznych, dających poczucie bezpieczeństwa spowodowanego nadzorem i kontrolą, do społeczeństwa kontaktu, dającego wolność i swobodę, generowaną przez urbanizację, industrializację, informatyzację, globalizację, migracje, turystykę, upowszechnianie telewizji, video, internetu i rzeczywistości wirtualnej, z zamian za zmniejszanie poczucia bezpieczeństwa.
Przełom XX i XXI w. jako okres wysokiej dynamiki przemian cywilizacyjnych stwarza nowe pola badawcze dla nauk społecznych i humanistycznych, w obszarze wpływu postępu technologicznego na życie społeczne i psychikę jednostek. Uczestnictwo w cyberprzestrzeni jest zdywersyfikowane według kryterium cech społecznych dotyczących szczególnie wieku, wykształcenia, charakteru prazy zawodowej i miejsca zamieszkania. Pomimo, że za przeciętnego użytkownika Internetu uznaje się osobę młodą, to starsze pokolenie także dobrze radzi sobie w korzystaniu z udogodnień w narzędziach komunikacji społecznej. Ale ponieważ należy do mniejszości, niezbędne są badania analizujące determinanty awersji i chęci poznawania tajników zastosowań elektronicznych urządzeń oraz ukazujące zakres i konsekwencje przenikania sfery realnej i wirtualnej w doświadczeniu seniorów, jako rosnącej liczbowo kategorii wiekowej. Brak jest badań porównawczych ilustrujących efekty polityki senioralnej w aspekcie integracji seniorów w Polsce.
Celem referatu zbadanie funkcjonowania komunikacji społecznej z uwzględnieniem postępu w unowocześnianiu nośników informacji i środków przekazu w kontekście skutków oddziaływania elektronicznych technologii informacyjnych na współzależności społeczne. Zaprezentowanie zostaną wyniki autorskich badań dotyczących uczestnictwa seniorów z Podkarpacia w przestrzeni wirtualnej w aspekcie nawiązywania, podtrzymywania i poszerzania zakresu więzi społecznych oraz wykorzystywania Internetu w praktykach życia codziennego seniorów.
Metodologia badawcza opiera się na analizie krytycznej zastanych materiałów i danych statystycznych oraz na analizie przeprowadzonych autorskich badań empirycznych osób w wieku senioralnym. Badania są realizowane wśród seniorów słuchaczy uniwersytetów trzeciego wieku w województwie podkarpackim. Dobór respondentów do badań odbywa się według techniki śnieżnej kuli. Zastosowano jakościowe metody badawcze, w których wykorzystano technikę jawnej obserwacji uczestniczącej w badanej populacji, przeprowadzono wywiady narracyjne i wywiady swobodne z listą pytań.
Szanse i bariery wykorzystania technologii informacyjnych w wspólnotach i praktykach życia codziennego seniorów
Written by ptsadmin
Grupa tematyczna: G22
Technologie XXI wieku a zmiany w praktykach ekonomicznych
Słowa kluczowe: technologie inforamcyjne, seniorzy, wspólnoty, więzi społeczne, życie codzienne
Prelegent: Krystyna Leśniak-Moczuk