Celem artykułu jest przedstawienie obszarów strategicznej interwencji, które zostały zdefiniowane w samorządach lokalnym (na poziomie dużych miast – powyżej 500 000 , miast powyżej 50 000, gmin do 50 000 tysięcy oraz gmin do 5 000 mieszkańców), a także analiza i ocena zaangażowania społeczności lokalnych w wyłanianiu kierunków rozwojowych oraz ich wdrażaniu. Analiza i ocena zaangażowania i wpływu na ostateczny kształt dokumentu strategicznego oparta została na podstawie między innymi – badań z mieszkańcami, sprawozdań z realizacji warsztatów strategicznych, sprawozdań z realizacji konsultacji społecznych oraz udziału organizacji pozarządowych oraz przedsiębiorców na wszystkich etapach opracowywania strategii rozwoju i jej wdrażania. W tej części uwzględniono szereg faktorów – zarówno ilościowych , jak i jakościowych, dla prowadzonej analizy i oceny zaangażowania oraz wpływu lokalnej zbiorowości na kształt dokumentu strategicznego. Realizacja celu oparta została na podstawie przeprowadzonych badań wśród gmin w województwie dolnośląskim w okresie od 2019 roku do 2021 roku.. W artykule wskazano na odchylenia pomiędzy oczekiwaniami rozwojowymi mieszkańców oraz władz, od których zależy kształt dokumentu strategicznego. Wskazano szereg rekomendacji w celu uniknięcia takich odchyleń. W ostatniej części zaprezentowano wyzwania z punktu widzenia rozwoju społeczeństwa trzeciej fali i działań, które są niezbędne do wdrożenia przez polskie samorządy.