W ostatnich dekadach obserwujemy rosnącą przewagę kobiet pod względem osiągniętego wykształcenia. Mimo to, kobiety są wciąż defaworyzowane na rynku pracy. Wśród wielu czynników wskazywanych w literaturze jako element wyjaśnienia takiego stanu rzeczy, ważną rolę odgrywają wybory edukacyjne. W wielu krajach, w tym także i w Polsce, obserwujemy nierówny rozkład kobiet i mężczyzn w rodzajach szkół i wybieranych zawodach szkolnych, a także w kierunkach studiów, co w pewnym stopniu wpływa na szanse na zatrudnienie, rodzaj wykonywanej pracy czy wynagrodzenia.
W socjologii edukacji, rolę nierówności horyzontalnych we wzmacnianiu nierówności płciowych analizuje się zazwyczaj uwzględniając informacje o rodzajach szkół, zawartości treści z zakresu STEM, czy, w przypadku kształcenia zawodowego, branży lub zawodu, w którym prowadzone jest kształcenie. Analogicznie, w analizach różnic międzypłciowych na poziomie szkolnictwa wyższego, wielu badaczy skupia się na kierunkach i grupach kierunków studiów – często pokazując, że potrzebne są bardziej złożone klasyfikacje niż prosty podział na kierunki związane i niezwiązane ze STEM (zob. np. Mann i DiPrete, 2013; Kahn i Ginther, 2018, w polskim kontekście: Zając i Bożykowski, 2017). Z różnych względów analizy łączące informacje dotyczące karier szkolnych i wyborów dotyczących kierunku studiów, pokazujące ewentualne niedopasowania i różnice w wyborach kobiet i mężczyzn są rzadkie. Także wewnętrzne zróżnicowanie kształcenia zawodowego, ze względu na odmienne sposoby organizacji kształcenia zawodowego i ich lokalną specyfikę w poszczególnych krajach jest rzadko analizowane w badaniach społecznych.
W wystąpieniu chcemy się skoncentrować na sytuacji w Polsce i analizie jednego rodzaju szkół: technikach. Interesuje nas też jeden próg: przejście ze szkoły do edukacji wyższej i pracy. Absolwenci techników mogą kontynuować edukację w szkolnictwie wyższym lub zdecydować się na karierę edukacyjną. W przypadku decyzji i podjęciu studiów, mogą też zdecydować o kierunku studiów, który może być mniej lub bardziej powiązany z dotychczasową edukacją. Wstępne wyniki naszych analiz (Bulkowski i in. 2019) pokazały różne wzory przechodzenia do edukacji i pracy przez kobiety i mężczyzn. W dużej mierze wiążę się to z wyborami dotyczącymi zawodu, do którego przygotowują się uczniowie techników. Absolwenci techników studiują przede wszystkim na kierunkach inżynieryjno-technicznych, kobiety wybierają nauki społeczne. W swojej pierwszej pracy, absolwenci techników więcej zarabiają i są bardziej zadowoleni z pracy od absolwentek. W wystąpieniu przedstawimy pogłębione analizy tego rodzaju prawidłowości, uwzględniając również nowszą edycję badań sondażowych absolwentów, a także unikalne dane rejestrowe z analiz populacyjnych obejmujących wszystkich absolwentów techników, które prowadzimy w ramach ogólnopolskiego systemu monitoringu karier absolwentów szkół ponadpodstawowych.