We współczesnym, globalistycznym świecie dynamicznych zmian społecznych, wyznaczanych w dużym stopniu przez permanentnie rozwijającą się płaszczyznę technologii i cyfryzacji, internetowy wymiar multimediów i płaszczyzn społecznościowych pełni ważną rolę w sferze kontaktów interpersonalnych i interakcji społecznych. Zjawisko przenikania się płaszczyzny wirtualnej i rzeczywistej najbardziej widoczne jest podczas obserwacji pokoleń „tubylców cyfrowych”.

Przestrzeń wirtualna powoduje wiele zagrożeń dla młodych użytkowników. Jednym z istotniejszych jest rozwijający się proces seksualizacji. Wynika on z szerokiego dostępu osób niepełnoletnich do treści pornograficznych. Dodatkowo wspierany jest brakiem odwzorowania instytucji społecznych, istniejących w świecie pozainternetowym (takich jak rodzina, czy szkoła) oraz wykrystalizowanych reguł określających style życia w internecie. Osoby niepełnoletnie, widząc wzorce zachowań seksualnych dorosłych w internecie, poddają się im i zaczynają je powielać. Niestety, zarówno styczność osób niepełnoletnich z materiałami o tematyce seksualnej, jak i produkowanie treści intymnych, prezentujących swoją osobę, staje się coraz częstszym zjawiskiem i dotyka coraz młodszych użytkowników.

Podczas wystąpienia zaprezentowane zostaną badania ilościowe obrazujące skalę zjawiska sextingu wśród osób niepełnoletnich, zarówno w Polsce, jak i za granicą. Omówiona zostanie również dysproporcja między wynikami badań krajowych i międzynarodowych, z uwzględnieniem możliwych przyczyn tej dysproporcji oraz próby wskazania kierunku procesu.
Główną część wystąpienia stanowić będzie omówienie badania jakościowego zleconego przez Zespół Reagujący na Nielegalne Treści w Internecie Dyżurnet.pl, działający w ramach Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej Państwowy Instytut Badawczy. Badanie to na początku 2022 roku stało się kanwą publikacji popularnonaukowej oraz kampanii społecznej w ramach europejskiego projektu Safer Internet.

Badanie zostało wykonane we wrześniu 2021 roku. W jego ramach przeprowadzono 38 wywiadów IDI z osobami w wieku między 18 a 24 rokiem życia. Ze względu na bardzo delikatną naturę omawianej tematyki, w badaniu nie brały udziału osoby niepełnoletnie. Wywiady miały charakter retrospektywny.

Podczas badania poruszone zostały tematy, takie jak:

• Próba zdefiniowania i sklasyfikowania materiałów „self generated sexual content”;
• Próba wskazania platform społecznościowych i aplikacji, za pomocą których są przesyłane treści o charakterze intymnym,
• Charakterystyka treści o charakterze seksualnym otrzymywanych i wysyłanych przez internet oraz ich podział na społecznie akceptowalne i całkowicie niepożądane,
• analiza postaw rówieśniczych wobec „wycieku” materiałów o charakterze intymnym, oraz reperkusje psychologiczno – społeczne wobec osoby poszkodowanej,
• Presja społeczna jaka jest wywierana na adolescentów w związku z wysyłaniem materiałów „self generated sexual content;
• Wsparcie udzielane osobom poszkodowanym na skutek zbyt wczesnego zetknięcia się z materiałami pornograficznymi, wycieku materiałów „self generated sexual content” przesłanych osobie trzeciej, a także na skutekpresji rówieśniczej. (Ujęto tutaj wsparcie w rodzinie, w szkole oraz w grupie rówieśniczej);
• Poziom edukacji seksualnej w polskich szkołach;
• Niski poziom świadomości społecznej dotyczącej cyberzagrożeń we współczesnym świecie.

Dodatkowo podczas wystąpienia zaprezentowany będzie fenomen parytetów dotyczących różnych nieheteronormatywnych orientacji seksualnych, który samoistnie, w nieplanowany sposób utworzył się podczas doboru osób badanych.