Współczesne społeczeństwo polskie opisywać można w kategoriach rozłożonego w czasie doświadczenia kryzysów społecznych i gospodarczych, zaś pandemię COVID-19 jako akcelerator zjawisk kryzysowych. Kryzysy rozumiemy jako sytuacje naruszenia ładu społecznego w wyniku splotu – zwykle trudno kontrolowalnych – procesów i wydarzeń wewnętrznych lub zewnętrznych wobec niego, które wymuszają indywidualne i/lub zbiorowe działania społeczne skutkujące reprodukcją lub transformacją przedkryzysowego stanu rzeczy. W przypadku Polski, podobnie zresztą jak w wielu innych społeczeństwach zachodnich i środkowoeuropejskich, napędzane kryzysami przemiany społeczno-gospodarcze mają miejsce przynajmniej od końca lat 70-tych. W ostatnich tylko latach można mówić o trwającym od 2020 roku kryzysie zdrowia publicznego, kryzysie uchodźczym oraz narastającym w związku z wojną w Ukrainie i odłożonymi w czasie efektami pandemii kryzysie gospodarczym. W swoim wystąpieniu skupię się na sposobach radzenia sobie z kryzysami przez pracowników, koncentrując się na przypadku pandemii. Proponuję, aby na kryzys pandemiczny spojrzeć za pomocą kategorii „innowacji”, „kontroli” oraz „oporu” (model I-K-O), z wykorzystaniem ramy teoretycznej inspirowanej socjologią Josepha Schumpetera, Karola Marksa oraz Karla Polanyiego. Podstawą empiryczną wystąpienia będą wyniki analizy zebranych w ramach projektu NCN OPUS COV-WORK wywiadów eksperckich, biograficznych oraz zogniskowanych wywiadów grupowych z pracownikami edukacji, opieki zdrowotnej, pomocy społecznej oraz logistyki. Stawiam tezę, że wykorzystywanie nowych, „oddolnych” pomysłów na organizację pracy („innowacja”) konflikty wokół kontroli nad procesem pracy („kontrola”) oraz działania indywidualne i zbiorowe zorientowane na społeczne zakorzenienie pracy („opór”) tworzą konfiguracje pracowniczych reakcji na pandemiczny kryzys. W trakcie wystąpienia strategie te poddane zostaną szczegółowej analizie zarówno w odniesieniu do kolejnych fal pandemii, jak i dynamiki zbiorowych stosunków pracy w badanych branżach, z uwzględnieniem perspektywy pracodawców i pracowników na strategie I-K-O. We wnioskach przedyskutowane zostaną implikacje zaproponowanej ramy analitycznej dla badań nad społecznymi reakcjami na inne typy kryzysów.