Pandemia sprawiła, że zmieniło się postrzeganie własnego życia u ogromnej liczby ludzi na całym świecie. U tych, u których przeważało poczucie sprawstwa, to przekonanie zostało zachwiane. Ci, którzy i tak czuli się bardziej przedmiotem w rękach nieprzewidywalnego losu teraz jeszcze bardziej odczuli wpływ trajektorii cierpienia.
Szczególnie ważne staje się tu pytanie o konsekwencje, jakie pociągają za sobą zmiany w codziennej rutynie i we wcześniej utrwalonych i uznawanych za trwałe modelach edukacyjnych (przejście na zdalny tryb nauczania).
W referacie przedstawiono wyniki badań (ankieta – CAWI) przeprowadzonych na próbie 556 studentów trzech polskich uczelni reprezentujących różne kierunki studiów. Autorzy omawiają konsekwencje osłabienia więzi społecznych w środowisku akademickim, odnosząc się jednocześnie do zjawisk kapitału społecznego, aspiracji i szans na sukces zawodowy młodych ludzi.
Starano się odpowiedzieć na pytanie, jak zmiana organizacji nauczania wpłynęła na studentów w zakresie postrzegania ich funkcjonowania w grupie. Grupa studencka jako pewna forma zbiorowości zdała, ich zdaniem, egzamin w rozumieniu technicznym. Wykształciły się bowiem odpowiednie schematy funkcjonowania w grupie, które pozwoliły kontynuować studentom proces nauczania. Brak styczności osobistych jest tu jednak odczuwalny. Z funkcjonalną sprawnością grupy nie idzie w parze zaangażowanie studentów, czy kontakty wykraczające poza problematykę samych studiów. Analizowana więź społeczna przyjmuje więc obecnie bardziej rzeczowy i techniczny, a mniej podmiotowy i angażujący charakter. Funkcjonowanie w grupie staje się metodą osiągania celu, a nie wartością jako taką. Zubożona, instrumentalna więź społeczna może być tylko czasowym rozwiązaniem. Na dłuższą metę nie będzie ona satysfakcjonująca ani dla samych studentów, którzy mają potrzebę uczestnictwa i sprawstwa, ani dla uczelni, której zależy na podtrzymywaniu atrakcyjności całego procesu studiowania. Uzyskaną efektywność funkcjonowania grupy charakteryzuje tymczasowość i prowizoryczność. Budowanie osobistych styczności w ramach więzi społecznej w/po czasach zdalnego nauczania wymaga obecnie, zdaniem autorów badań, instytucjonalnego wsparcia ze strony samych uczelni.