Okres pandemii przyniósł wiele zmian w obrębie kluczowych aspektów życia codziennego jednostek oraz funkcjonowania wielu instytucji publicznych na terenie samorządów lokalnych. Dla funkcjonowania takich jednostek jak ośrodki pomocy społecznej czy powiatowe centra pomocy rodzinie, czas pandemii wiązał się z koniecznością wprowadzenia diametralnych zmian w sposobie organizacji pracy.
Wśród badań empirycznych opisujących zmiany, które nastąpiły w pomocy społecznej, w zakresie funkcjonowania jednostek organizacyjnych pomocy społecznej można wskazać np. badanie pt. „Instytucje pomocy społecznej w czasie pandemii. Raport z badań część I”, zrealizowane przez grupę badaczy z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Poznaniu oraz badanie pt. „Pracownik socjalny w czasie pracy zdalnej”, zrealizowane przez ekspertów z Rady Naukowej Polskiej Federacji Związkowej Pracowników Socjalnych i Pomocy Społecznej.
W mojej opinii niedocenionym źródłem wiedzy w prowadzonych analizach z zakresu funkcjonowania pomocy społecznej, wydają się być sprawozdania resortowe.
Sprawozdania są nie tylko ilościowym sposobem raportowania pewnych faktów o zastanej rzeczywistości społecznej. Sprawozdania są źródłem wiedzy o stanie pomocy społecznej i niewątpliwie są także zarejestrowanym ludzkim przekazem, który może podlegać analizie zarówno ilościowej jak i jakościowej. Aby wykazać empiryczną przydatność sprawozdań, chciałabym na ich podstawie uzupełnić, rysujący się z dostępnych aktualnie badań, obraz pomocy społecznej w czasie pandemii, o przemyślenia pracowników socjalnych, które zaprezentowane zostały w sprawozdawczości resortowej „Ocena Zasobów Pomocy Społecznej”(OZPS) w województwie wielkopolskim, w latach 2020-2021.
Szczególną częścią OZPS, która będzie przedmiotem mojej analizy jest zawarty w niej rozdział 10. – „wnioski końcowe”.
Ta część sprawozdania stanowi miejsce swobodnej wypowiedzi pracowników socjalnych, którzy przygotowują sprawozdanie.
Jakościowa analiza wniosków końcowych pozwoli na udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:
1. Jakie aspekty związane z pandemią poruszane zostały we wnioskach końcowych OZPS w latach 2020-2021?
2. Przez pryzmat jakich obszarów pandemia opisywana jest w sprawozdawczości OZPS najczęściej: kadrowego, pracy z klientem, wprowadzonych działań i rozwiązań?
3. Jaki jest dominujący przekaz o wpływie pandemii na pomoc społeczną, wyłaniający się z treści wniosków do OZPS?
4. Jakie aspekty w opisie instytucjonalnych doświadczeń radzenia sobie z pandemią występują najczęściej (narracja o palącym problemie i jego konsekwencjach czy raczej wdrożonych rozwiązaniach)?
5. Czy i jak zmieniał się przekaz na temat pandemii w pomocy społecznej w latach 2020-2021?
6. Jaki wizerunek pomocy społecznej w przeciwdziałaniu negatywnym konsekwencjom pandemii wyłania się ze sprawozdawczości?