Wartość pracy i pozostawania aktywnym staje się współcześnie priorytetem dla wielu osób. Pod względem demograficznym społeczeństwa starzeją się, a stan zdrowia seniorów nie ulega poprawie, pomimo postępów w medycynie. Komisja Europejska podkreśla, że świadczenie opieki stanowi wyzwanie długookresowe, równoległe do życia zawodowego, nawet dla osób w wieku emerytalnym. Coraz częściej osoby w wieku produkcyjnym świadczą opiekę osobom nieletnim ale i seniorom – jest to zjawisko „sandwich generations”.
Z badania pt: European Quality of Life Survey przeprowadzonego przez Eurofound wynika, że wśród Europejczyków pracujących zawodowo aż 49% kobiet i 41% mężczyzn co najmniej raz w tygodniu opiekuje się lub pomaga w edukacji dzieciom. Przy czym w grupie wieku 25-34 lata odpowiednie odsetki dla kobiet i mężczyzn wynoszą: 52% i 32%, a w grupie wieku 35-49: 66% i 60%. Z kolei 19% Europejek i 15% Europejczyków opiekuje się co najmniej raz w tygodniu niepełnosprawnymi lub chorymi członkami rodziny, sąsiadami lub przyjaciółmi. Sytuacja taka dotyczy najczęściej osób w wieku 35-49 lat (18% kobiet i 14% mężczyzn) oraz w wieku 50-64 lata (27% kobiet i 17% mężczyzn). Prowadzone od lat systematycznie badania budżetu czasu ludności wskazują, że dzienny czas poświęcany na obowiązki opiekuńcze wzrastał.
Problem godzenia życia zawodowego z rodzinnym, zwłaszcza w zakresie wypełniania obowiązków opiekuńczych, staje się jednym z najbardziej istotnych czynników wpływu na podejmowanie aktywności zawodowej. Stanisława Borkowska wskazuje, że równowaga pomiędzy życiem zawodowym a rodzinnym (Work-Life Balance) występuje wtedy, gdy „praca nie zawłaszcza życia pozazawodowego, w szczególności zaś czasu wypoczynku człowieka i odwrotnie, gdy życie pozazawodowe nie dzieje się kosztem jej” .
Dnia 20 czerwca 2019 została przyjęta Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158, zwana powszechnie dyrektywą unijną „Work-Life Balance”. Regulacje zawarte w tym dokumencie, muszą zostać wprowadzone przez wszystkie kraje członkowskie do dnia 2 sierpnia 2022 roku. Wiele z zaproponowanych w dyrektywie rozwiązań funkcjonuje już w polskim systemie prawnym, z kolei niektóre muszą zostać wdrożone. Powstaje jednak pytanie czy przepisy te odzwierciedlają potrzeby osób pracujących zawodowo i jednocześnie opiekujących się zależnymi członkami swoich rodzin?
W proponowanym referacie zamierzam przedstawić analizę potrzeb pracowników będących jednocześnie opiekunami osób zależnych (dzieci lub osób starszych) w zakresie rozwiązań ułatwiających łączenie tych dwóch sfer życia (badanie ilościowe – ankieta internetowa CAWI – dystrybuowana online). W zrealizowanym przez zespół z UKSW w Warszawie badaniu zastosowano pytania dotyczące sytuacji rodzinnej oraz zawodowej respondentów. Szczegółowe pytania dotyczące sytuacji rodzinnej, zasobów mieszkaniowych, banków czasu rodzinnego oraz kapitału społecznego bliskich osób pomogą oszacować możliwości respondentów w zakresie wypełniania obowiązków opiekuńczych i pielęgnacyjnych, a opinie na temat najbardziej potrzebnych rozwiązań prawnych wzmocnią postulaty wprowadzania nowych regulacji i rozwiązań w zakresie opisanych problemów.