Sport pozostaje przestrzenią, w której z jednej strony umacniane są tradycyjne relacje dominacji i podległości płci, z drugiej umożliwia ich podważanie czy rekonstruowanie. Jednym z obszarów, w którym dostrzegane są próby podważania tradycyjnego porządku płci, są dyscypliny sportów drużynowych, dotychczas „zarezerwowane” głównie dla mężczyzn, jak chociażby piłka nożna (Black, Fielding-Lloyd 2019; Pope, Pfister 2018; Caudwell 2011).
Głównym celem badawczym prezentacji jest odpowiedź na pytanie badawcze: w jaki sposób porządek płci wpływa na rozwój polskiej piłki nożnej kobiet i losy pojedynczych piłkarek w Polsce? Powyższe pytanie traktujemy wielowymiarowo, a w prezentacji skupimy się na takich aspektach, jak: możliwości rozwoju i profesjonalizacji kariery piłkarki; dylematy związane z tzw. dual career (łączenie gry w piłkę nożną z edukacją i pracą zawodową); perspektywy rozwoju instytucjonalnego piłki nożnej kobiet w opinii piłkarek; rola mężczyzn zarządzających piłką nożną kobiet w kontekście jej rozwoju.
Analiza powyższych wymiarów będzie oparta na badaniach empirycznych – wywiadach indywidualnych z 20 piłkarkami występującymi w Ekstralidze (najwyższy poziom rozgrywek w Polsce).
Przeprowadzone badanie wskazuje, że w rozwój piłkę nożna kobiet w Polsce wpisują się bardzo mocno zależności płciowe. Pomimo tego, że to kobiety są – teoretycznie – głównymi aktorkami, to jednak rola i wpływ mężczyzn pozostają bardzo istotne. To mężczyźni (zarówno z kręgów rodzinnych, jak i trenerskich) mają wpływ na trajektorie karier trenujących piłkarek. Mężczyźni zarządzają też piłką nożną kobiet w Polsce, co ma wpływ na rozwój tej dyscypliny. Zawodniczki deklarowały, że niedostateczne finansowanie ich aktywności jest główną barierą dla rozwoju ich profesjonalnych karier. Z tego, też względu większość badanych oprócz kariery w piłce nożnej studiowała i/lub pracowała równocześnie, co ograniczało możliwości rozwoju jako piłkarek. Co więcej, mniejszy stopień rozwoju klubów piłki nożnej kobiet w porównaniu do mężczyzn, przypadki mniejszego zaangażowania trenerów w pracę zawodniczkami oraz przypadki niedoceniania piłkarek przez władze klubów czynią ich sytuację jeszcze bardziej złożoną. Pomimo coraz większych możliwości wejścia w świat dotąd „przeznaczony” dla mężczyzn, rozwój ich karier jest wciąż determinowany przez założenia dotyczące stereotypowo postrzeganej kobiecości oraz tradycyjnie rozumianych relacji płci.

Black, J., & Fielding-Lloyd, B. (2019). Re-establishing the ‘outsiders’: English press coverage of the 2015 FIFA Women’s World Cup. International Review for the Sociology of Sport, 54(3), 282-301.
Pfister, G., & Pope, S. (Eds.). (2018). Female Football Players and Fans: Intruding into a man’s world. Springer.
Caudwell, J. (2011). Gender, feminism and football studies. Soccer & Society, 12(3), 330-344.