Zasadnicza debata nad czasem wolnym kształtowana jest dziś w pełnych sprzeczności i ambiwalencji warunkach, bowiem dążeniom do spójności, odkrywania prawdziwej czy autentycznej wolności, oraz samorozwoju towarzyszy szereg destabilizujących zjawisk związanych z funkcjonowaniem jednostki w ponowoczesnych warunkach związanych z procesami globalizacji, technologizacji, komercjalizacji czy indywidualizacji. Wskazane procesy z jednej strony poszerzają spektrum możliwości jednostki, z drugiej wnoszą szereg zjawisk decentralizujących czy fragmentaryzujących doświadczanie czasu wolnego, w skrajnych sytuacjach jego brak. Stąd coraz liczniej stawiane tezy odnośnie do kryzysu czy wręcz zaniku czasu wolnego z przestrzeni codziennych doświadczeń.
Podczas wystąpienia chciałabym się przyjrzeć przeobrażeniom, jakie dokonują się od kilkunastu lat na płaszczyźnie czasu wolnego – z jednej strony chodzi mi o deskrypcję pewnego stanu rzeczy, o odpowiedź na pytanie: jak jest?, z drugiej strony o reinterpretację empirycznych doświadczeń po to, by dokonać redefinicji pojęcia czasu wolnego i otworzyć dyskusję metodologiczną odnośnie do tego, jak go badać?.
Czas wolny ma charakter dynamiczny i negocjowany, co pokazuje, że z jednej strony pozostaje ulokowany w konkretnych ramach regulujących jego funkcjonowanie, z drugiej natomiast jednostki mają zdolność do przekształcania tych ram, czego konsekwencją jest jego ciągła otwartość i gotowość do rewizji, bieżące konstruowanie działania przez jednostki interagujące ze sobą w różnych warunkach społecznych, politycznych czy ekonomicznych.
Moje refleksje będę opierała na prowadzonych od kilkunastu lat badaniach nad problematyką czasu wolnego: grant Percepcja, adaptacja, opór. Strategie myślenia i działania społeczeństwa polskiego w projektowaniu i realizowaniu czasu wolnego (N116 27464), projekt: W kieracie codzienności: dynamika granic praca − życie w trzech typach organizacji w Polsce (fundusz statutowy Instytutu Socjologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), oraz projekt: W kieracie pandemicznej codzienności (realizowany w ramach konkursu JM Rektora UAM „Badania nad COVID-19”).