Celem referatu jest przedstawienie transformacji energetycznej rozpoczynającej się wokół kompleksu wydobywczo-energetycznego Turów, w gminie Bogatynia na Dolnym Śląsku w perspektywie antropologii energii oraz etnografii transrelacyjnej. W obu tych perspektywach transformacja energetyczna stanowi proces znacznie bardziej złożony, aniżeli tylko odgórnie ustanowiony, profilowany przez politykę i gospodarkę światową oraz europejską proces wdrażania tzw. zielonego ładu, założeń zeroemisyjności i dekarbonizacji. W optyce antropologii energii i etnografii transrelacyjnej transformacja postrzegana jest jako wielowymiarowe zjawisko osadzone w sieciach zależności społeczno-kulturowych, materialnych, politycznych i ekonomicznych rozwijanych w późnym kapitalizmie i industrializmie, splatanych na przecięciu tego, co lokalne z globalnym.
Referat, wychodząc od doświadczeń i refleksji antropolożki wokół badań terenowych na temat lokalnych sposobów doświadczania kryzysu klimatycznego i transformacji energetycznej wokół Turowa, pokazuje wybrane aspekty tego procesu, uwzględniając jego pograniczny i transnarodowy charakter, odsłaniając w tym procesie sprawczość ludzi oraz bytów poza-ludzkich: materii, technologii i środowiska.
Kopalnia i elektrownia Turów kreują krajobraz sporny, w którym zderzają się i splatają ze sobą bardzo różne postawy i perspektywy społeczne, odmienne punkty widzenia i sprzeczne interesy różnych aktorów społecznych. Tereny sąsiadujące z Turowem są aktualnie obszarem eksperymentu w wielu znaczeniach tego słowa. To swoiste laboratorium testowania i sprawdzania założeń transformacji energetycznej, a także ogromne wyzwanie dla społeczności lokalnej oraz władz i decydentów nie tylko na poziomie krajowym, ale także europejskim ze względu na wielość krzyżujących się na tym obszarze sposobów stanowienia określonych hierarchii społecznych, ekonomicznych i ekologicznych.
Przyjęcie perspektywy transrelacyjnej pozwala na dostrzeżenie w transformacji energetycznej relacyjnego, złożonego asamblażu, zachęcając do jego tłumaczenia i diagnozowania, do uruchamia wyobraźni antropologicznej w próbach prognozowania transformacyjnych przyszłości po węglu.
