Referat jest próbą wskazania zjawisk społecznych, które sygnalizowane od końca XX wieku w literaturze socjologicznej znajdują swoją egzemplifikację w mediach społecznościowych XXI wieku.
Rozważania socjologów takich jak Zygmunt Bauman, Gerard Delanty czy Ulrich Beck zwracają uwagę, że ponowoczesne społeczeństwo charakteryzuje niepewność i ambiwalencja, kulturowa fragmentaryzacja, upadek norm i obyczajów oraz coraz systematycznie zmniejszająca się rola tradycji i trwałych wartości. Owa ambiwalencja pociąga za sobą konflikt pomiędzy dwoma siłami: kulturowym oraz społecznym wyrazem modernizacji. (Po)nowoczesność stawia przed jednostką konieczność wyboru pomiędzy skrajnymi wartościami: niezależnością i dyscypliną, autonomią i fragmentacją, wolnością i bezpieczeństwem. Tym, czym charakteryzuje się dzisiejszy społeczny świat jest niejednoznaczność wartości i norm, w tym także etycznych.
Co więcej, współcześni badacze reprezentujący różnorodne dyscypliny nauk społecznych i humanistycznych dostrzegają zmianę poczucia tożsamości w kierunku większej refleksji, podmiotowości i możliwości konstruowania siebie, a także jako pewien obowiązek podejmowania odpowiedzialności za własny wizerunek i życiorys. To stosunkowo nowe podejście do tożsamości ma swoje konsekwencje społeczne wpływając między innymi na przyczyny sporów o to kim jesteśmy, kim chcemy być, kim się czujemy, sporów o akceptację społeczną i uznanie.
W tytule zasygnalizowany jest zwrot „rozstrojone społeczeństwo”, który nie ma charakteru naukowego. Socjolodzy od lat posługują się terminem anomii na określenie stanu społeczeństwa, w którym system normatywny traci koherencję i zmienia się w chaos. Jednakże dzisiaj każda jednostka może być medialnym nadawcą, a więc ma możliwość kształtowania poglądów innych, w zależności od tego jak radzi sobie w cybernetycznej przestrzeni. Te i wiele innych społecznych zjawisk charakterystycznych dla ponowoczesności powoduje, że współczesne społeczeństwa nie są skonfliktowane, ani też nie są w stanie anomii, ale w jakiś sposób są „rozregulowane”. Społeczeństwo XXI wieku doświadczające konfliktowości systemu aksjonormatywnego, degrengolady systemów wartości, indywidualizacji norm, deprecjacji autorytetów i relatywizacji prawa jest „rozstrojone”. Powstaje więc pytanie: czy można go nastroić?
Punktem wyjścia rozważań jest rozumienie ponowoczesności w ujęciu Baumana, przedmiotem badań są przekazy w mediach społecznościowych analizowane przy wykorzystaniu metody analizy treści, a wnioski dotyczą możliwości złożenia w jedną harmonijną całość rozregulowanej tkanki społecznej XXI wieku.
Rozstrojone społeczeństwo: między anomią, konfliktem społecznym a degrengoladą.
Written by ptsadmin
Grupa tematyczna: G77
Popękane społeczeństwo: od odrębności do polaryzacji
Słowa kluczowe: ponowoczesność, anomia, degrengolada, normy społeczne, wartości społeczne
Prelegent: Anna Adamus-Matuszyńska