Wskaźnik zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami w ostatniej dekadzie w Polsce wzrastał z 17 do 26 proc., co było okolicznością obiecującą. Niestety kryzys pandemii uderzył mocno w osoby niepełnosprawne, które w wielu przypadkach straciły zatrudnienie w wyniku „zwolnień z powodów ekonomicznych”. Praca i godne wynagrodzenie stanowią często jedyne środki usamodzielnienia się wobec różnych ograniczeń i wykluczenia. Celem referatu jest zatem kilka kwestii: co powoduje, że w Polsce trzydzieści lat po transformacji, mimo wielu programów aktywizacyjnych nie udało się stworzyć skutecznego mechanizmu zatrudnienia osób niepełnosprawnych? Jakie czynniki społeczne przyczyniają się do marginalizacji osób młodych, które mając dyplomy szkół wyższych nie znajdują zadowalającego zatrudnienia i muszą opierać swoją egzystencję głównie na rodzinie? Dlaczego mimo wielu działań i programów aktywizacji zawodowej, a nawet sprzyjających regulacji prawnych, osoby z niepełnosprawnościami są ciągle gorzej traktowane na rynku pracy w Polsce niż w krajach zachodnich? Wreszcie, czy sytuacja taka jest spowodowana jedynie czynnikami ekonomicznymi czy raczej swoistą kulturą samopomocy, którą w Polsce sprawuje właśnie rodzina, natomiast państwo wykonuje tylko działania pozorne. W referacie zostaną przedstawione przykłady osób z niepełnosprawnościami, które są lub były zatrudnione, i mimo posiadanych kwalifikacji, skazane są obecnie na marginalizację i wykluczenie.