Środki masowego przekazu mają niepodważalny wpływ na kreowanie wizerunku osób z niepełnosprawnością. Biorą udział w procesie kształtowania postaw, a medialne oddziaływanie jest tym silniejsze, im rzadsze są kontakty osobiste odbiorców z osobami niepełnosprawnymi (Haller 1999). Media głównego nurtu na ogół podchodzą do kwestii niepełnosprawności dość powierzchownie, powielając i utrwalając istniejące stereotypy (Barnes 1992; Clogston 1993; Haller 1999, 2000). Badania dotyczące wizerunku osób niepełnosprawnych w mediach wskazują na to, iż najczęściej odwołują się one do dwóch sposobów ich przedstawiania: jako nieszczęśliwych, niesamodzielnych, wymagających pomocy innych („ofiary”) lub tragicznych bohaterów dokonujących niezwykłych czynów „pomimo” swojej niepełnosprawności („super-kaleki”) (Inimah, Mukulu & Mathooko 2012, Niedbalski 2015, Struck-Peregończyk & Leonowicz-Bukała 2018). Istnieje zatem duży rozdźwięk pomiędzy tym jak osoby z niepełnosprawnością są prezentowane w mediach głównego nurtu, na ogół przez dziennikarzy nie doświadczających niepełnosprawności, a jak chciałyby być widziane (Thoreau 2006).
Problem nieadekwatnych reprezentacji medialnych tej części społeczeństwa zmieniają w ostatnich latach media społecznościowe, które stały się platformą komunikacji problemów i interesów wielu, dotychczas niszowych czy niereprezentowanych, grup i jednostek. Osoby z niepełnosprawnościami mają dzięki nim szansę na uzyskanie kontroli nad swoim wizerunkiem w przestrzeni publicznej (Cocqa & Ljuslinderb 2020), a celem proponowanego referatu jest analiza tego w jaki sposób i z jakim efektem wykorzystują one media społecznościowe do budowania tego wizerunku. W oparciu o analizę zawartości najpopularniejszych profili prowadzonych przez osoby z niepełnosprawnością w serwisie Instagram, jednocześnie poruszających kwestie związane z tematyką niepełnosprawności, Autorki odpowiedzą na pytania: Czy, kiedy i w jaki sposób niepełnosprawność jest obecna? Czy jest pokazywana jako kwestia osobista czy społeczna? Jakiego rodzaju potencjalne oddziaływanie można przypisać publikowanym treściom? Czy swoimi postami niepełnosprawni instagramerzy chcą informować, uświadamiać, motywować, budować społeczność czy zmieniać rzeczywistość? Czy prowadzenie profilu w mediach społecznościowych o tematyce związanej z niepełnosprawnością można w przypadku badanych kont nazwać formą cyfrowego aktywizmu (’digital activism’)? Wreszcie, jakie są szanse i zagrożenia wynikające z aktywności osób z niepełnosprawnością w mediach społecznościowych?
Influencerzy z misją? Kształtowanie własnego wizerunku w mediach społecznościowych przez osoby z niepełnosprawnością
Written by ptsadmin
Grupa tematyczna: G05
Niepełnosprawność i osoby z niepełnosprawnościami w zmieniającej się i niepewnej rzeczywistości
Słowa kluczowe: media społecznościowe, Instagram, osoby z niepełnosprawnością, wizerunek, cyfrowy aktywizm
Wyłożony
Prelegent: Monika Struck-Peregończyk, Iwona Leonowicz-Bukała