W trakcie pandemii zespoły Instytutu Gospodarstwa Społecznego SGH w Warszawie i Katedry Badania Jakości Życia i Socjologii Stosowanej IS UMK w Toruniu zrealizowały dwie tury konkursu pamiętnikarskiego, które obejmowały trzy pierwsze fale zmagań z wirusem. Zebrany materiał to obrazowy opis doświadczeń Polaków wpisanych w ponad 700 diariuszy. To refleksja o tym, co w tym czasie utraciliśmy, obraz codzienności i projekcje przyszłości. Jedna z autorek pamiętnika napisała, że jej praca jest „cmentarzyskiem marzeń”, i że podobnie czują jej współpracownicy. Tkwią jednak w tej pracy z przyzwyczajenia i braku wyobrażenia, że w sumie może być lepiej. Polacy w pamiętnikach często wskazują pragnienie, aby wróciła normalność, aby wróciło to, co było, czyli aby wreszcie skończył się ten nadzwyczajny stan i nastało życie sprzed covid-19. Znajdujemy jednocześnie opis umęczenia codziennością przedstawicieli różnych generacji i kategorii strukturalnych. Pandemia to nowe warunki, które bardzo wyraziście ujawniły wiele okrzepłych problemów i charakterystyk tkanki społecznej. Z tych samych relacji pamiętnikarzy płynie bowiem przekaz, że życie przed pandemią to także zmaganie z trudną codziennością, ale z większymi możliwościami stosowania mikrorozwiązań (antystresorów) wobec doświadczanych makro problemów. Kluczowe charakterystyki naszej codzienności sprzed i w trakcie pandemii można sprowadzić do jakości więzi a jednocześnie doświadczanych nierówności, które warunkują relacje; poczucia bezalternatywności przy jednoczesnym niedostatku sensu; problemów w zakresie zdrowia psychicznego; niskiej jakości życia w pracy; niezrealizowanych roszczeń wobec państwa („obywatelstwo zwichniętych uprawnień”, co jest powiązane z deficytem dostępu do wysokiej jakości usług publicznych); braku poczucia bezpieczeństwa wśród członków klasy średniej (jako niezrealizowana obietnica statusowa). Te problemy wpisują się w zindywidualizowane strategie przetrwania umęczonych Polaków, który mimo wszystko stale eksponują wolę powrotu do tego, co było…