Podziały społeczno-polityczne: wczoraj – dziś – jutro
I znowu są dwie Polski – są jej dwa oblicza (Jarosław M. Rymkiewicz)
Polskie społeczeństwo jest podzielone różnorako. Tu analizowane będą podziały społeczno-polityczne rozumiane – za koncepcjami teoretycznymi Lipseta-Rokkana i Bartoliniego-Maira – jako (1) łączące trzy poziomy: strukturalno-społeczny, normatywny (przekonania, wartości, tożsamości) i instytucjonalno-organizacyjny (współcześnie przede wszystkim partie polityczne); (2) historycznie zakorzenione; (3) „organizowane” (rola agency); (4) badalne empirycznie (m.in. przy użyciu chwiejności wyborczej (volatility)).
Przeanalizowane będą dwa okresy: okres 1989-2003/5 – podziału postkomunistycznego (strona postkomunistsyczna vs strona postsolidarnościowa) oraz okres 2005-2020, kiedy kształtował się i wykrystalizował nowy podział (strona anty-PiS vs strona PiS). Podjęta zostanie próba odpowiedzi na pytanie, jakie mechanizmy doprowadziły do osłabienia podziału postkomunistycznego i ukształtowania się podziału anty-PiS vs PiS. Czy były to mechanizmy z poziomu strukturalno-społecznego, wydarzenia historyczne, logika systemu wielopartyjnego, a może zadziałała tu agency? Zakorzenianie się nowego podziału anty-PiS vs PiS w strukturze klasowo-warstwowej, wydarzenia (wyniki wyborów 2005 roku, katastrofga smoleńska) czy polityczne decyzje podejmowane w ramach systemu wielopartyjnego (niezawarcie koalicji PO-PiS po wyborach 2005 roku, zawarcie Koalicji Europejskiej PO-PSL-SLD-.N-Zieloni)?
Czy “To co nas podzieliło – to się już nie sklei” (Jarosław M. Rymkiewicz)? Rozważane będzie pytanie o ewentualny wpływ pandemii Covid-19 i wojny na Ukrainie na osłabianie, lub nie, podziału anty-PiS vs PiS, na wykreowanie nowych linii podziału, na rozpoczęcie nowego okresu.
