W wystąpieniu zaprezentuję wstępne wyniki badań realizowanych w ramach projektu „Aktywistki, liderki, (samo)-rzeczniczki. Doświadczenie aktywizmu w autobiograficznych narracjach kobiet z niepełnosprawnością w Polsce”.
Celem prowadzonych badań jest poddanie dogłębnej analizie biograficznych narracji kobiet – aktywistek z niepełnosprawnościami w Polsce i przez to poznanie ich indywidualnych doświadczeń aktywistycznych, motywów ich zaangażowania społecznego oraz refleksji na temat istniejących barier w podejmowaniu działań aktywistycznych przez kobiety z niepełnosprawnością, a także możliwości budowania sojuszy z innymi grupami doświadczającymi wykluczenia i marginalizacji.
W wystąpieniu przyjrzę się temu, jak przebiega proces stawania się aktywistką. Na podstawie analizy biograficznych narracji spróbuję wyodrębnić jego etapy i punkty zwrotne.
Przeanalizuję, wokół jakich kwestii społecznych kobiety z niepełnosprawnością konstruują swój aktywizm. Czy zawsze ich postulaty i działania ogniskują się wokół kwestii związanych z doświadczaniem przez nie niepełnosprawności, czy w jakiś sposób łączą się także z postulatami innych grup mniejszościowych?.
Zastanowię się także, jaki wpływ wywiera działalność aktywistyczna na przebieg biografii oraz na przekształcanie się tożsamości, np. zredukowanie poczucia marginalizacji społecznej, sposób na radzenie sobie z piętnem? Wzmocnienie poczucia sprawczości, autonomii i decyzyjności.
Niestety nadal w świadomości społecznej kobiety z niepełnosprawnościami są postrzegane jako bierne, bezradne, zależne od innych, niedecyzyjne i niekompetentne. W różnych obszarach i wymiarach życia społecznego, takich jak edukacja, praca, życie rodzinne, seksualność, pełnienie ról macierzyńskich, aktywność obywatelska, polityczna itd. kobiety z niepełnosprawnością podlegają stereotypizacji, marginalizacji i w konsekwencji dyskryminacji.
Jak wskazują realizowane dotychczas badania dot. Genderowego wymiaru niepełnosprawności, uczestnictwo i zaangażowanie w sektorze pozarządowym odgrywa istotną rolę w upodmiotowieniu kobiet z niepełnosprawnością. Może zwiększać poczucie sprawczości i decyzyjności w myśl zasady „Nic o nas bez nas”, przez co może przyczyniać się do wzmacniania pozytywnej tożsamości osoby z niepełnosprawnością.