W dobie szeroko demonstrowanej niezależności jednostki i nieustannego akcentowania jej indywidualizmu bliski związek intymny bywa traktowany jako epizod, który trwa poniekąd „sam z siebie”, czyli tak długo, ile partnerzy widzą w nim wystarczającą w ich subiektywnych ocenach dawkę płynącej z niego satysfakcji [Giddens, 2006; Bauman, 2007]. Jednocześnie jednak małżeństwo daje poczucie stałości i bezpieczeństwa wobec codziennych zagrożeń [Przybył, 2016; Szyszka, 2020] i niewątpliwie ma istotne znaczenie w biografii jednostki [Paprzycka, Mianowska, 2020], zwłaszcza w kontekście intymności i emocjonalności [Bieńsko, 2016, 2017; Szlendak, 2011; Szyszka, 2020]. Wyraźnie jednak jest ono traktowane nie jako instytucja, ale jako związek oparty na więzi osobowej małżonków, ich wspólnocie działań i pragnień [Kotlarska-Michalska, 1998], które w oczywisty sposób zakładają pewien rodzaj praktykowanej troski o związek. Należy jednak postawić znaki zapytania o jej konkretne przejawy, zwłaszcza w odniesieniu do wspomnianego indywidualizmu czy różnych uwarunkowań społecznych. Jednym z takich uwarunkowań, stała się w ostatnim czasie pandemia Covid-19. Sama pandemia, jak i zmiany, które wywołała, z pewnością stanowiły dla każdej bliskiej relacji rodzaj egzaminu, stawiając małżonków i partnerów wobec nie lada wyzwań, wśród których troska o ich związek stała się kluczem do przetrwania niejednej pojawiającej się trudności.
Podejmując problem zmian w relacjach małżeńskich i partnerskich wywołanych pandemią, zaproszono mieszkańców Warszawy do udziału w badaniu ilościowym o charakterze eksploracyjnym (online z wykorzystaniem techniki CAVI), w którym postawiono badanym (n=606) m.in. pytania o praktyki wynikające z troski o związek. Były to pytania dotyczące możliwych zmian w zakresie ilości wspólnie spędzanego czasu, wspólnych rozmów, częstotliwości okazywania pozytywnych uczuć, podejmowania wspólnych aktywności, a także kwestii związanych z poczuciem bliskości i dynamiką życia seksualnego, jak też dzieleniem obowiązków domowych/rodzicielskich, które mogłoby przyczyniać się do zacieśniania relacji. Ponadto, respondentów poproszono o ocenę tego, czy sprawy codzienne i/lub zawodowe pochłaniają ich w czasie pandemii bardziej niż troska o związek i o możliwe negatywne konsekwencje życia razem w pandemii, takie jak większe zmęczenie i znużenie sobą nawzajem, mniejsze zaangażowanie w związek, częstsze kłótnie czy nawet rozpad związku.
Jak się okazuje, pandemia nie spowodowała wielkich zmian w obszarze relacji małżeńskich i partnerskich. Pewne zmiany dotyczyły jednak niektórych zachowań stanowiących wyraz troski o związek. Można jednak przypuszczać, że są to pewne stałe sposoby okazywania troski o partnera/ partnerkę i budowaną wspólnie relację, które zostały zintensyfikowane. Okazuje się, że najwięcej zmian zdeklarowano w odniesieniu do wzrostu wspólnie spędzanego czasu, częstotliwości wspólnych rozmów, okazywania pozytywnych uczuć i wzrostu poczucia bliskości. Jednak niektórzy badani przyznali, że czują się sobą zmęczeni i znużeni, częściej się kłócą i mniej angażują się w związek.
Proponowany referat ma na celu ukazanie zmian w obszarze praktyk związanych z codzienną troską o związek małżeński/partnerski, jakie zaistniały w obliczu pandemii. Przedstawia uzyskane wyniki badań z uwzględnieniem zmiennych społeczno-demograficznych oraz pogłębione analizy wskazujące na możliwe dalsze interpretacje w kontekście podejmowanej aktualnie przez małżonków i partnerów troski o ich związek (podczas trwającej wciąż pandemii), jak i w perspektywie społeczeństwa przyszłości.