Celem wystąpienia jest przedstawienie najważniejszych wyzwań stojących przez nauczycielami wspomagającymi spowodowanych edukacją w trakcie pandemii COVID-19. W rozporządzeniu MEN z dnia 9 sierpnia 2017 roku [Dz. U. Z 2017 r. póz. 1578] ustawodawca zapewnił obecność dodatkowych nauczycieli posiadających kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej (w domyśle nauczycieli wspomagających) w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego w szkołach i klasach integracyjnych, a także w szkołach ogólnodostępnych. W tych ostatnich tylko w pracy z dziećmi z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera lub z niepełnosprawnością sprzężoną. 4 marca 2020 roku w Polsce odnotowano pierwszy przypadek zakażenia koronawirusem SARS-Cov-2, natomiast tydzień później – na mocy Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 marca 2020 roku w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. 2020 poz. 410). W związku z tym zawieszono prowadzenie przez publiczne i niepubliczne jednostki systemu oświaty działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej. Zasadniczym celem moich badań było odpowiedzenie na pytanie: jak nauczyciele wspomagający radzili sobie w trakcie edukacji zdalnej prowadzonej w 2020 roku, a także wobec nauczania stacjonarnego, kiedy uczniowie wrócili do placówek przestrzegając reżimów sanitarnych? Określiłem także następujące pytania pomocnicze: 1) jakie trudności w edukacji zdalnej dostrzegali nauczyciele wspomagający na jej samym początku (z uwzględnieniem specyfiki niepełnosprawności ucznia); 2) w jakich formach odbywała się edukacja zdalna (czy uwzględniała rodzaj niepełnosprawności ucznia); 3) jakie dobre/słabe strony edukacji zdalnej dostrzegali nauczyciele wspomagający?; 4) czy i jakie zmiany nastąpiły w postrzeganiu przez nauczycieli wspomagających edukacji zdalnej między pierwszą falą pandemii a obecnie (początkiem piątej fali pandemii); 5) jak wyglądała współpraca nauczyciela wspomagającego i wiodącego w klasie integracyjnej; 6) jak wyglądało wsparcie udzielane sobie przez nauczycieli pracujących w klasie integracyjnej. Nie przyjąłem żadnych wstępnych założeń, nie postawiłem żadnych hipotez, mając przekonanie, że do tego typu badań celowym będzie zastosowanie metodologii teorii ugruntowanej, w której teoria jest pochodną analiz danych empirycznych, a zatem nie jest konstruowana na podstawie wcześniej przyjętych aksjomatów czy założeń. Kluczowym dla mnie było maksymalne ograniczenie prekonceptuafizacji swoich zamierzeń badawczych. Do przeprowadzenia badań zdecydowałem się na technikę wywiadu narracyjnego. Podstawową zaletą wywiadu narracyjnego nie jest to, że pomaga on w zebraniu informacji na temat zdarzeń, które nie mogą być uzyskane przy pomocy innych technik badawczych, lecz to, iż tylko w narracji jednostka dokonuje procesualnej rekonstrukcji doświadczeń. Istotną zaletą wywiadu narracyjnego jest możliwość połączenia w opowieści biograficznej trzech perspektyw czasowych: przeszłości, teraźniejszości i w jakiejś mierze również przyszłości. Szczególne znaczenie miało dla mnie prowadzenie bezpośrednio wywiadów twarzą w twarz, natomiast w obliczu obostrzeń związanych z ograniczeniem kontaktów społecznych, a także zmian w funkcjonowaniu instytucji, bezpośrednie spotkania były niemożliwe lub ryzykowne z punktu widzenia zdrowia badacza i badanych. Wywiady przeprowadzone były w styczniu oraz lutym 2022 roku. Co istotne, celem moich badań było zdobycie wiedzy na temat zmian w postrzeganiu edukacji zdalnej (a także pandemii COVID-19) przez nauczycieli wspomagających. W badaniu wzięło udział 15 nauczycieli wspomagających z całej Polski. W wystąpieniu przedstawione zostaną wybrane wyniki – te, które dotyczą bezpośrednio nauczycieli wspomagających.
Nauczyciele wspomagający w czasie pandemii COVID-19
Written by ptsadmin
Grupa tematyczna: G46
Edukacja i jej przeobrażenia w dobie pandemii COVID-19
Słowa kluczowe: edukacja zdalna, kształcenie specjalne, edukacja włączająca, nauczyciel wspomagający
Prelegent: Tomasz Kasprzak