Treść referatu związana jest z dorobkiem naukowym niemieckiego filozofa i socjologa Hermana Schmalenbacha, który na początku XX wieku sformułował teorię Bundu. Teoria ta stanowi przedmiot referatu naukowego jego autorstwa pt. Die soziologische Kategorie des Bundes, który ukazał się w 1922 w roczniku humanistycznym Die Dioskuren – Jahrbuch fur Geisteswissenschaften, będącego w owych czasach prestiżowym wydawnictwem, nobilitującym autorów zamieszczanych tam publikacji. Obok niego w tym samym roku publikowali Thomas Mann, Ernst Bloch czy Albrecht Dietrich. Schmalenbach proponuje wprowadzenie pomiędzy toennisowski podział stosunków społecznych, opartych o dychotomię Gemeinschaft i Gesellschaft (Wspólnota i Stowarzyszenie – tłum. Małgorzata Łukasiewicz) trzeciej, uzupełniającej kategorii – Bundu, którą na potrzeby referatu autor określa również jako Przymierze. Bund w tym ujęciu jest konstruowaną, w oparciu o łączące ideały, wspólnotą afektywną. Schmalenbach inspirowany działającym w latach dwudziestych w Niemczech ruchem społecznym Bündische Jugend, wskazuje obok więziotwórczych komponentów, takich jak przyjaźnie, spontaniczność i entuzjazm dla sprawy, także na konieczny udział charyzmatycznego przywódcy. W 1922 roku tak opisany agregat społeczny nie wywoływał tych emocji, które towarzyszyły jego teorii już dziesięć lat później, wprowadzając, jak się wydaje, niesłusznie, dzieło Schmalenbacha do grupy tych, które uznano następnie za teoretyczny fundament nazizmu, powodując, że dorobek naukowy Hermana Schmalenbacha aż do lat 70. XX wieku był skazany na zapomnienie. Wtedy w prestiżowej serii Heritage of Sociology, wydawanej pod redakcją Morrisa Janowitza przez wydawnictwo Uniwersytetu Chicagowskiego, w języku angielskim ukazał się zbiór prac Hermana Schmalenbacha zatytułowany On Society and Experience, zawierający m.in. przedmiotowy referat pod angielskim tytułem Communion – a Sociological Category. Autorami przekładu i wprowadzenia byli niemiecki socjolog prof. Gunther Luschen oraz Amerykanin prof. Gregory P. Stone.
Referat przygotowany został w związku z pierwszym polskim wydaniem Die soziologische Kategorie des Bundes, które ukaże się w tym roku nakładem Wydawnictwa Scholar w stulecie pierwszej publikacji, a także niejako z okazji odbywającego się w Warszawie XVIII Zjazdu Socjologicznego – Społeczeństwo przyszłości. Rekompozycje.
Referat koncentruje się na wątku biograficznym oraz dorobku naukowym Hermana Schmalenbacha tak, aby jak najpełniej ukazać kontekst historyczny, kulturowy i społeczny, które bezsprzecznie miały wpływ na działalność niemieckiego naukowca, co znajduje odzwierciedlenie w treści jego referatu.
Referent jest współautorem przedmowy do polskiego wydania wspomnianego referatu Schmalenbacha, w zakresie obejmującym część biograficzno-naukową. Ponadto przedmowa zawiera notę od tłumacza z odniesieniem do koncepcji języka, teorii komunikacji oraz kontekstu kulturowego oraz znajduje się tam ukazanie teorii Bundu na tle historii teorii socjologicznej, a także jej współczesnych recepcji. W referacie autor przedstawi treści i materiały, które ze względów redakcyjnych nie znalazły się we wspomnianej przedmowie.
Referat zostanie wygłoszony z jednoczesnym zaopatrzeniem w pokaz multimedialny, dzięki czemu zostaną ujawnione materiały pochodzące z kwerendy w archiwach i bibliotekach niemieckich instytucji naukowych.