Czytanie uznaje się za jedną z kluczowych praktyk warunkujących pełny udział człowieka w życiu społecznym. Według Biblioteki Narodowej polskie wskaźniki czytelnictwa są niższe niż w innych państwach (BN, 2021). Nie można tego jednak potwierdzić, ze względu na brak porównywalnych danych. Badania przekrojowe w Europie są nieliczne i nie uwzględniają wszystkich krajów Europy Środkowo-Wschodniej (CEE) (Eurostat, World Book Day, 2018). Brakuje analiz realizowanych w oparciu o ten sam schemat i narzędzie, które pozwoliłyby określić podobieństwa i różnice w zachowaniach czytelniczych mieszkańców poszczególnych państw. Próbując zapełnić tę lukę, przedstawiamy wyniki badania poziomu czytelnictwa zrealizowane w ramach I fali Środkowo-Europejskiego Sondażu Społecznego (UW, w ramach IDUB), zrealizowane na przełomie 2021 i 2022 roku w Polsce, Czechach, Słowacji, Węgrzech, Austrii i Niemiec.
Badanie przeprowadzone zostało techniką CAWI na na porównywalnych, ogólnokrajowych próbach reprezentatywnych (łącznie 11383 respondentów). Badani zostali zapytani o to, jak często w ciągu trzech miesięcy poprzedzających badanie czytali książki papierowe, elektroniczne, audiobooki (książki mówione), prasę tradycyjną (papierową) i dłuższe teksty (np. artykuły, blogi) w internecie. Analiza uwzględnia więc różne, współcześnie występujące formy czytelnictwa.
W referacie przedstawiamy zróżnicowanie poziomu czytelnictwa w sześciu badanych krajach. Skupiamy się również na uznawanych za “tradycyjne” zmienne różnicujące czytanie różnych mediów, takie jak płeć, wiek, wykształcenie, miejsce zamieszkania i poziom dochodów. Badamy również związek poziomu czytelnictwa m.in. z konsumpcją mediów, dobrostanem, zaufaniem i poglądami politycznymi.
BN. (2021). Stan czytelnictwa w Polsce, https://www.bn.org.pl/raporty-bn/stan-czytelnictwa-w-polsce.
Eurostat. (2018). World Book Day, https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-eurostat-news/-/edn-20180423-1
