W naszym wystąpieniu skoncentrujemy się na wnioskach z realizacji międzynarodowych badań i projektów w dziedzinie zdrowia publicznego i dobrostanu mieszkańców miast, prowadzonych w oparciu o zasadę partycypacji i współuczestnictwa w projektowaniu nowych rozwiązań przestrzennych. Punktem wyjścia opisywanych wyników jest perspektywa prawa do miasta (Lefebvre 1968), kładąca szczególny nacisk na aktywny i podmiotowy udziału mieszkańców w kształtowaniu zdrowej przyszłości miast. W pierwszej kolejności omówimy założenia prawa do zdrowego życia w mieście (Corburn 2009) i wynikające z niego postulaty projektowania dla zdrowia, realizowane między innymi poprzez rozwiązania oparte na naturze (Frantzeskaki 2019). Następnie skupimy się na metodach pomiaru i pobudzania lokalnego potencjału do rozwiązywania problemów mieszkańców, ze szczególnym naciskiem na obszar zdrowia i jakości życia.
Prawo do zdrowego życia jest nie tylko jednym z podstawowych praw człowieka (WHO 2002), ale także warunkiem koniecznym egzekwowania i korzystania z innych praw politycznych, a także warunkiem szerszego dobrostanu mieszkańców miast. Dlatego w działaniach projektowych koncentrujemy się na rozpoznaniu potrzeb różnych grup mieszkańców miast i podsumowujemy ustalenia dotyczące związku zdrowia fizycznego i psychicznego z różnymi cechami środowiska miejskiego. W tym kontekście analizujemy nowe metodologie „planowania dla zdrowia” – oparte na koncepcji Blue-Green Solutions – wdrażane w ramach projektów euPOLIS i HEART finansowanych przez Komisję Europejską (Bozovic et al. 2017). Oba projekty koncentrują się na wpływie zielonych i niebieskich przestrzeni na zdrowie i samopoczucie ludzi w szerszym kontekście przyjazności przestrzeni miejskiej dla życia lokalnej społeczności mieszkańców (livability, Wagner, Caves 2012). W podsumowaniu zaprezentujemy całościowy model „livability” oparty na wskaźnikach społecznych, ekonomicznych, przestrzenno-środowiskowych i zdrowotnych, który pozwala nam kompleksowo ocenić wpływ interwencji opartych na naturze, wprowadzanych w naszych miastach pilotażowych.
Literatura
Bozovic, R., Maksimovic, C., Mijic, A., Smith, K. M., Suter, I., & Van Reeuwijk, M. (2017). Blue Green Solutions. A Systems Approach to
Sustainable, Resilient and Cost-Efficient Urban Development, 10.
Corburn, J. (2009). Toward the healthy city: people, places, and the politics of urban planning. Mit Press.
Frantzeskaki, N. (2019). Seven lessons for planning nature-based solutions in cities. Environmental science & policy, 93, 101-111.
Lefebvre, H. (1968). Le Droit à la ville. Paris: Anthropos.
Wagner, F., & Caves, R. W. (Eds.). (2012). Community livability: Issues and approaches to sustaining the well-being of people and communities. Routledge.
