W wielu krajach elity polityczne tak na szczeblu centralnym jak i lokalnym, w celu utrzymania i zwiększenia swego poparcia ingerują w dochody i wydatki budżetowe ze względu na cykl wyborczy. W przypadku starych demokracji takie zachowania rządzących mogą spotykać się z dezaprobatą suwerena, gdzie indziej, suweren nagradza poparciem przedwyborcze wzrosty wydatków i obniżki danin publicznych. Takim przykładem jest Polska, gdzie wdrożony od kwietnia 2016 roku element wydatkowego cyklu ideologicznego w postaci rządowego programu „Rodzina 500 plus” (500+) może dostarczać dodatkowego wsparcia dla kandydatów Zjednoczonej Prawicy (ZP) w wyborach parlamentarnych w 2019 roku i w wyborach do stanowisk wykonawczych gmin w 2018 roku. Każde 1,4 mln złotych wydatkowane w ramach 500+ do końca 2017 powodowało jedno dodatkowe urodzenie, a do połowy 2019 roku program nie wpływał już na nowe urodzenia, dlatego można przyjąć, że skutków 500+ należy poszukiwać raczej w sferze poparcia politycznego, a nie demografii (Bartnicki, Alimowski 2022). Wobec powyższego przyjęto, że na poziomie gmin, liczba rodzin beneficjentów 500+ i liczba dzieci w tych rodzinach, na które pobierane jest 500+ wpływać będzie na poparcie dla (kandydatów) ZP w sugerowanych wyborach. W celu weryfikacji hipotezy stosowane są liniowe modele mieszane z efektami stałymi i losowymi. Zmienną zależną w przypadku wyborów organu wykonawczego gmin w 2018 roku jest poparcie w I turach tych wyborów, a w przypadku wyborów parlamentarnych, poparcie dla partii na poziomie gminy. Zmienna niezależna, to liczba rodzin w gminie pobierających 500+ (przy uwzględnieniu liczby dzieci, na które pobierane jest świadczenie). Efekt losowy ustalony jest na poziomie powiatu. Ponadto zastosowany został model regresji liniowej OLS z interakcją pomiędzy zmienną oznaczającą liczbę rodzin pobierających świadczenie 500+ a statusem inkumbenta. W modelu OLS zmienną zależną jest poparcie w I turze wyborów organu wykonawczego gmin w 2018 roku, a zmiennymi niezależnymi są cechy kandydatów i cechy gmin.

Bartnicki, Sławomir i Maciej Alimowski. 2022. „W poszukiwaniu demograficznych efektów rządowego programu ‘Rodzina 500 Plus’ za pomocą Bayesowskich Strukturalnych Szeregów Czasowych”. Studia Socjologiczne, w druku.