Bezpieczeństw w trzeciej dekadzie XXI wieku nabrało nowego znaczenia. Pandemia Covid-19 a następnie gorąca politycznie zima 2021/2022 (czyli wydarzenia zachodzące bezpośrednio przy wschodnich granicach Polski), nie tylko skłaniają do refleksji o sprawach bezpieczeństwa, ale również przenoszą ciężar gatunkowy zagrożeń przed jakimi stoją współczesne społeczeństwa na nowe obszary. Dochodzi do swoistego przeformatowania naszego dotychczasowego sposobu myślenia o kwestiach bezpieczeństwa. Społeczeństwa, politycy, ludzie odpowiedzialni za nasze bezpieczeństwo orientują się, że nie znajdujemy się w sytuacji mierzalnego ryzyka, którym daje się zarządzać, ale w warunkach niepodlegającej szacowaniu niepewności czy niestabilności. Ten stan powoduje, iż przed analitykami mnożą się kolejne wyzwania naukowo-badawcze a grupy dyspozycyjne muszą być gotowe na nowe, zróżnicowane formy zagrożeń.
Ponadto współczesny świat (a wraz z nim i społeczeństwa) nie tylko nieustannie się zmienia ale również staje się coraz bardziej złożony. Zachodzące w gwałtownym tempie zmiany społeczno-kulturowe, gospodarczo-organizacyjne, polityczno-prawne i technologiczne oznaczają dziś nie tylko dalsze komplikowanie się ludzkiego życia, lecz także błyskawiczne namnażanie się (i rozrastanie) systemów, które odznaczają się niespotykaną nigdy dotąd liczbą, gęstością oraz dynamiką wzajemnych powiązań, współzależności i współoddziaływań. Układy złożone są zazwyczaj emergentne Nie tylko trudno je opisać, ale też wyjątkowo trudno przewidywać ich zachowanie i formułować prognozy dotyczące ich przyszłości. Zmiany społeczne, których doświadcza współczesny człowiek wywołują poczucie niepewności, kruchości czy braku sprawstwa.
Celem mojego wystąpienia jest identyfikacja oraz hierarchizacja kluczowych trendów społecznych, które będą kształtować otoczenie strategiczne i bezpieczeństwo Polski w ciągu najbliższych kilku dekad. Dostrzeżenie i właściwa interpretacja tychże trendów − rozumianych jako procesy zmian społecznych przebiegających w dającym się określić kierunku a które w przyszłości przyczynią się do istotnych zmian w świecie postpandemicznym − jest dziś kluczowe, gdyż będą one wielokrotnie testować „odporność” i zdolności adaptacyjne współczesnych społeczeństw (a także systemów bezpieczeństwa). Ich rozwój stworzy możliwości dla innowacji oraz sprawi, iż będziemy musieli radzić sobie z zagrożeniami, jakie z nich wynikają i przystosować się do nowych warunków. Przeprowadzone analizy będą koncentrowały się m.in. na kwestiach związanych z przejściem od społeczeństwa ryzyka do społeczeństwa niepewności, zmianach demograficznych, procesie pogłębiania nierówności społecznych i poznawczych, niespełnionej klaso średniej obietnicy, czy dezintegracji życia psychofizycznego Polaków. Powyższe trendy stanowią dziś fundamenty bezpieczeństwa w wymiarze społecznym a ich powtarzalność (bądź jej brak) pozwala na przewidywanie biegu zdarzeń i definiowanie nowych zadań i ról dla grup dyspozycyjnych.
