W referacie odniosę się do badań, jakie prowadziłam wśród mieszkających w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej zaratusztrianek (zoroastrianek) – nielicznych dziś wyznawczyń religii pochodzącej ze starożytnego Iranu. Interesujące mnie osoby (lub ich rodzice) wyemigrowali z Iranu (zaratusztrianie irańscy) lub Indii (Parsowie). W tych krajach mieszkają tradycyjne społeczności wyznawców zaratusztrianizmu, a ich wielosetletnia mniejszościowa sytuacja społeczno-polityczna spowodowała przekształcenie się ich w społeczności o charakterze etnoreligijnym, chroniące swoje granice za pomocą takich strategii jak endogamia czy brak akceptacji konwertytów urodzonych w niezaratusztriańskich rodzinach. W czasach współczesnych, przede wszystkim od II połowy XX wieku, rozmaite przyczyny skłaniają zarówno zaratusztrian irańskich, jak i Parsów, do opuszczania swoich ojczyzn i osiedlania się w nowych miejscach, z których najczęściej wybierane są właśnie Stany Zjednoczone.

Moje badania obejmowały zarówno imigrantki, jak i ich córki urodzone już na nowym kontynencie, ale utożsamiające się z etnoreligijnym dziedzictwem swoich przodków. Zdecydowałam się zawęzić badania do kobiet, jako że zaratusztrianizm przez długie wieki swojego istnienia stanowił religię zdominowaną przez mężczyzn i stawiającą ich na uprzywilejowanej pozycji, a wciąż niewiele wiadomo o zaratusztrianizmie kobiet, choć to one pełnią rolę przekazicielek tradycji, szczególnie w warunkach migracji.

W referacie omówię przemiany podejścia do kobiecego ciała. Tradycyjnie zaratusztrianizm uważał ciało kobiety podczas menstruacji za nieczyste, ponieważ w wypływającej z ciała krwi widziano dowód ataku demona. To powodowało nie tylko konieczność izolacji podczas menstruacji, ale też niemożność pełnienia funkcji kapłańskich przez kobiety, uznawane za niezdolne do stałego zachowywania stanu rytualnej czystości, niezbędnego do wypełniania kapłańskich obowiązków. Moje badania prowadzone zużyciem wywiadów o charakterze jakościowym i obserwacji uczestniczącej wśród zaratusztriańskich imigrantek w różnym wieku pokazały, że współcześnie zmiany w postawie wobec własnego ciała zachodzą u kobiet zarówno w wyniku migracji i osiedlenia się w nowym w kontekście socjokulturowym, jak i przemian pokoleniowych, a postrzeganie kobiecego ciała jako rytualnie nieczystego niekoniecznie daje się pogodzić ze światopoglądem współczesnych zaratusztrianek. Jednym z rezultatów tych przemian jest fakt, że niekoniecznie wiedzę o tym w ogóle kobiety przekazują dzisiaj kolejnym pokoleniom.