Prezentacja omawia badanie etnograficzne prowadzone w grupie Afgańczyków ewakuowanych przez polski rząd w drugiej połowie 2021 r. w odpowiedzi na przejęcie władzy przez talibów w Kabulu. Badacze pracują ze zróżnicowaną grupą osób (studenci, dwie rodziny), które zdecydowały się skorzystać z możliwości ucieczki do Polski i które przechodzą procedurę przyznania statusu uchodźcy, a następnie otrzymania indywidualnego programu integracyjnego w lokalnym centrum pomocy społecznej. Studium przypadku ma charakter badania w działaniu, ponieważ badacze pośredniczą pomiędzy urzędami, organizacjami pozarządowymi, instytucjami rynku pracy oraz edukacyjnymi, aby wesprzeć członków w osiedleniu się w Polsce. Analiza jakościowa wywiadów z członkami i członkiniami grupy (N=15, 10 dorosłych, 5 dzieci), przedstawicielami instytucji i organizacji wspierających i obsługujących ich – w tym społeczność niepublicznej szkoły, do której uczęszczają dzieci – oraz innych Afgańczyków przywiezionych w tej ewakuacji do Polski, a także notatek terenowych pozwoliła wyodrębnić krytyczne kategorie analityczne, takie jak: niepewność, nieprzekładalność oczekiwań, niecierpliwość, nie wyartykułowanie różnic kulturowych, nieadekwatność regulacji, nieprzygotowanie systemu, które stanowią rdzeń teoretyczny pracy (w procesie). Przekonujemy, że te warunki instytucjonalne i interakcyjne sprawiają, że przyjęciu uchodźcy znajdują się w stanie “ewakuacji wewnętrznej”, będąc pozbawionymi podmiotowości i zdezorientowani kierują swoje działania i emocje ku swojej grupie, odwołując się do znanych sobie sposobów działania i rozwiązywania problemów oraz interpretacji rzeczywistości, co w efekcie przysparza dalszych problemów w dochodzeniu do ewentualnego konstruowania poczucia przynależności do nowego miejsca i społeczności. Na poziomie makro, te kategorie przekładają się na krytykę polskiej “polityki migracyjnej” w zakresie omawianej akcji ewakuacyjnej, ale także w szerszym kontekście Polski jako państwa de facto imigracyjnego. Podczas gdy różne państwa stosują implicite rozmaite filozofie migracyjne, od narodowego modelu zamknięcia, po zarządzanie na poziomie narodowym lub koordynację na poziomie międzynarodowym, do (praktycznie nieistniejącego, ale będącego typem idealnym) modelu opartego na prawach człowieka, Polska zdaje się “zarządzać” migracją dla realizacji doraźnych celów politycznych (za jaki można uznać ewakuację Afgańczyków z Kabulu), ale rozwiązania instytucjonalne i omawiane w naszej pracy problemy, świadczą o faktycznym braku rozwiązań dla przyjmowania uchodźców – i szerzej – pracy z osobami migrującymi do Polski. Badanie ma charakter eksploracyjny, ale zrealizowane zostało natychmiast po zaistniałym kryzysie i podczas nienagłaśnianego kryzysu uchodźczego, który odbywa się w ośrodkach dla cudzoziemców i wśród zdezorientowanych kilkuset Afganek i Afgańczyków ewakuowanych przez polskie służby z Kabulu.