Regiony miejskie przez długi czas były konceptualizowane jako składające się z miejskiego rdzenia otoczonego przez podmiejskie i wiejskie zaplecze, tworzące spójną całość dzięki (hierarchicznym) funkcjonalnym, kulturowym i instytucjonalnym współzależnościom. Jednak między podręcznikowymi modelami (van den Berga, Klaasena) odzwierciedlającymi takie relacje a formacjami miejsko-regionalnymi ponowoczesnej rzeczywistości ujawnia się luka. Zmiany wynikają z (przyspieszającego, jak przekonuje H. Rosa) postępu społecznego i globalizacji, charakteryzującej się m.in: przestrzenną redystrybucją działalności gospodarczej, wzrostem mobilności, pluralizacją stylów życia oraz powstawaniem policentrycznych systemów miejskich. Dzięki tym czynnikom obszary miejskie nie są już tylko lokalne, ale mają wymiar regionalny. W konsekwencji relacje miasto-przedmieście-wieś są uzupełniane o złożone relacje miasto-miasto (rdzeń-rdzeń), a nawet o relacje peryferie-peryferie, bo obszary o niskiej gęstości zaludnienia także wchodzą w interakcje. Synchurbanizacja to okres, w którym rdzeń i pierścień wykazują podobne tendencje demograficzne pod względem kierunku, czasu i intensywności. Pozornie sprzeczne dynamiki, jak przyrost i ubytek ludności, koncentracja i dekoncentracja w różnych częściach zróżnicowanego systemu przestrzennego, jakim jest region miejski, wynikają z tych samych procesów zachodzących na rynku gruntów i mieszkań. Aglomeracyjne efekty zewnętrzne nie są już ograniczone do rdzeni miast, ale rozprzestrzeniają się na większe terytoria.

Po wprowadzeniu tych uwag, w mojej prezentacji przedstawię, w oparciu o wyniki badań empirycznych, rozważania dotyczące:

1. przebiegu życia osób powracających z przedmieść do rdzeni miast. Na podstawie zebranych historii życia przedstawię kluczowe doświadczenia zapośredniczone przez przestrzeń-miejsce-ludzi, które doprowadziły do porzucenia podmiejskiego marzenia i podjęcia miejskiego życia. Powracający do rdzeni miejskich, jako pierwsi, którzy wykonali ruch przeciwny dominującym trendom, są papierkiem lakmusowym zmian wpływających na relacje pomiędzy suburbiami a miastami centralnymi jutra.
2. fragmentarycznych architektur zarządzania miejską przestrzenią publiczną współtworzonych przez władze lokalne i deweloperów. Empiryczny wgląd w instytucjonalną (wyznaczaną przez reguły) i organizacyjną (rozgrywaną wedle reguł) logikę rozwoju miast posłuży do omówienia obecnych i przyszłych przestrzennych i społecznych konsekwencji słabych ram prawnych dla planowania, intensywnej penetracji kapitału dla warunków mieszkaniowych w miastach i ich otoczeniu regionalnym.
3. społeczno-ekonomicznychi mechanizmów i wyzwań odrodzenia obszarów wiejskich w regionach peryferyjnych. Wieloaspektowy charakter przemian wiejskich regionów marginalnych (na przykładzie ziemi kłodzkiej) pomoże mi zilustrować konieczność uwzględniania zarówno lokalnych kontekstów społecznych (nowo przybyli ludzie, normy, wartości, kapitał społeczny), jak i mechanizmów w skali makro (programy unijne, rynki ziemi i nieruchomości, zmiany kulturowe) dla uchwycenia najważniejszych elementów wiejskich krajobrazów jutra.