Dr Krzysztof Niedziałkowski jest adiunktem w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN oraz w Instytucie Biologii Ssaków PAN. Jego zainteresowania naukowe dotyczą społecznych aspektów ochrony środowiska, w tym przyczyn i dynamiki konfliktów środowiskowych oraz partycypacji społecznej w ochronie przyrody. W swoich badaniach koncentruje na długoterminowych procesach kształtowania się instytucji regulujących interakcje pomiędzy światem przyrodniczym a światem społecznym. Realizowane przez niego projekty badawcze dotyczyły między innymi kontrowersji wokół obszarów chronionych, lasów, ochrony dzikich zwierząt, oraz reform systemu planowania przestrzennego. Wyniki prac dr. Niedziałkowskiego były publikowane w takich czasopismach jak: Ecology and Society, Ecological Economics oraz Land Use Policy. Jego praca w czasopiśmie Environmental Sociology została uznana za jeden z trzech najlepszych artykułów opublikowanych w tym czasopiśmie w latach 2019-2020. Jego najnowszy projekt, realizowany w ramach międzynarodowego konsorcjum ForestValue, bada wpływ zmian klimatycznych na procesy uczenia się w zakresie zarządzania lasami. Dr. Niedziałkowski jest członkiem interdyscyplinarnego zespołu d.s. kryzysu klimatycznego przy Prezesie PAN.
Krajobrazy jutra – przestrzeń interakcji pomiędzy ludźmi a dziką przyrodą
W ciągu ostatnich kilkunastu lat nasiliły się konflikty wokół zarządzania przyrodą. Wiąże się to z jednej strony z wciąż niedostatecznym zabezpieczeniem ostatnich skrawków dzikiej przyrody i rosnącą presją na nią ze strony człowieka. Z drugiej strony konflikty są związane z sukcesami działań na rzecz ochrony przyrody, np. skuteczna ochrona dzikich zwierząt spowodowała wzrost liczebności wielu gatunków i ich migracje. Jednocześnie pojawiają się nowe pomysły na ingerencje w obszary przyrodnicze, które to pomysły wywołują sprzeciw społeczny. Należy spodziewać się, że w związku ze zmianami klimatycznymi poziom konfliktów środowiskowych będzie narastał. W dyskusjach wokół metod łagodzenia napięć społecznych wokół ochrony przyrody wyodrębniają się dwie perspektywy: jedna podkreśla sprawczość człowieka i jego zdolność do zarządzania przyrodą zgodnie z zakładanymi celami, druga przestrzega przed nieprzewidywanymi konsekwencjami interwencji człowieka i postuluje pozostawienie miejsca dla naturalnych procesów, które zwiększą odporność ekosystemów na przyszłe zaburzenia.
W swoim wystąpieniu opiszę przykłady konfliktów, które pozwalają na zidentyfikowanie głównych osi dyskusji wokół interakcji człowiek- przyroda: konflikty wokół zarządzania dzikimi zwierzętami, ochrony cennych ekosystemów, zarządzania rzekami. Argumentuję, że kluczowe dla właściwego ustawienia relacji człowiek – przyroda są instytucje – formalne i nieformalne reguły kształtujące ludzie działania wobec środowiska. Wiele z analizowanych konfliktów wiąże się z instytucjami które nie działają właściwie – albo w związku z ich celową dezaktywacją (np. instytucje planowania przestrzennego) lub w związku z brakiem ich dopasowania do rzeczywistości społecznej i przyrodniczej. Jednocześnie możliwe jest tworzenie instytucji, które łagodzą konflikty (np. korytarze ekologiczne). W swoim wystąpieniu przedyskutuję jakie uwarunkowania polityczne i kulturowe wpływają i będą wpływać na kształt instytucji środowiskowych w kontekście coraz bardziej nieprzewidywalnych zjawisk przyrodniczych.